Dopuszczalność udzielania ochrony tymczasowej przez sąd powszechny przy rozpatrywaniu zażaleń od postanowień Prezesa UOKiK o ograniczeniu prawa wglądu : glosa do postanowienia SOKiK z 28.11.2018 r., XVII Amz 15/18

Państwo i Prawo 2024, nr 5, s. 140-155.

The commentary deals with the problem of the admissibility of interim protection granted by a civil court when considering an appeal against orders of the President of the Office of Competition and Consumer Protection (OCCP) to limit the right of access to files. The analysed ruling initiated a new line of case law allowing the granting of such protection, which may even consist in suspending administrative proceedings or suspending the issuance of a decision ending the proceedings in a case. However, it seems that this view is not supported by the currently applicable law and is rather based on a narrow and formalistic understanding of the concept of a civil case and the Court’s desire to strengthen a party’s procedural position. The Court also disregards key provisions of the Civil Procedure Code by introducing special regulations for granting interim protection in distinct proceedings in competition and consumer protection cases. The Court’s interpretation overlooks the substantive administrative nature of cases examined by the President of the OCCP and does not comply with the provisions of the Civil Procedure Code. This makes the commented ruling unworthy of approval.

Biorąc pod uwagę, iż od decyzji i postanowień Prezesa UOKiK, wydanych w sprawach o stwierdzenie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, przysługują środki zaskarżenia do sądu powszechnego – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, w postaci odwołania i zażalenia (art. 47928 § k.p.c.), nie budzi wątpliwości, że sprawy rozpoznawane w tym trybie przez wskazany sąd są sprawami cywilnymi w rozumieniu art. 1 k.p.c. (sprawy cywilne w znaczeniu formalnym) i należą do drogi sądowej (art. 2 § 1 k.p.c.). Oznacza to, że w danej kategorii spraw możliwe jest udzielenie zabezpieczenia w oparciu o art. 730 i n. k.p.c. Zabezpieczenie to może polegać np. na wstrzymaniu wydania decyzji kończącej postępowanie w sprawie. Ograniczenie prawa wglądu na gruncie ustawy antymonopolowej stanowi realizację procesową wynikającą z przepisów prawa materialnego ochrony szczególnych rodzajów informacji, które mogą się znaleźć w aktach sprawy antymonopolowej. Ochrona ta ma wymiar indywidualny i dotyczy indywidualnego interesu przedsiębiorcy, którego tajemnice stanowią przedmiot ochrony. Jednocześnie ochrona ta ma wymiar ogólny obejmujący interes publiczny wyrażany w zabezpieczeniu prawidłowego toku postępowania i konieczności ustalenia prawdy materialnej (a nie jak w postępowaniu cywilnym prawdy formalnej), dla którego to celu może zaistnieć konieczność pozyskania tajemnic przedsiębiorstw, zaś przedsiębiorcy je ujawniający muszą mieć gwarancje ich ochrony wobec stron postępowania, gdyż w innej sytuacji organ antymonopolowy nigdy nie uzyskałby do nich dostępu, chyba że za pomocą uprawnień ściśle policyjnych (acz nawet w tej sytuacji nie pozbawia ich to ochrony). Szczególny charakter aktu administracyjnego Prezesa UOKiK o ograniczeniu prawa wglądu w akta sprawy administracyjnej wyklucza możliwość stosowania zabezpieczenia z art. 730 i n. k.p.c. Skoro SOKiK nie może w ramach ochrony tymczasowej wstrzymywać orzekania w sprawie administracyjnej przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, to tym bardziej nie może zawiesić całego postępowania antymonopolowego.

Mediacja w sprawach, których przedmiotem jest przeniesienie uprawnienia na następcę prawnego uprawnionego : glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 17.10.2022 r., II GSK 1756/21

Glosa. Prawo Gospodarcze w Orzeczeniach i Komentarzach 2024, nr 2, s. 85-92.

The commentary pertains to the admissibility of mediation in an administrative case concerning the succession of an authorisation decision. The key issue is the legal nature of the case determining the possibility of using mediation. The Supreme Administrative Court rightly held that mediation cannot be used in an administrative case involving the granting, expiry or transfer of any individual authorisation. Such an approach of the Court is based on the linguistic and purposive interpretation of the Code of Administrative Procedure and is consistent with the findings of the doctrine of administrative law.

Regulacja art. 3 § 2 p.p.s.a. nie przewiduje możliwości wniesienia skargi na przewlekłe prowadzenie postępowania zmierzającego do podjęcia rozstrzygnięcia w przedmiocie skierowania sprawy administracyjnej do mediacji, w trybie art. 96d k.p.a. Tym bardziej zatem oświadczenie organu o braku zgody na przeprowadzenie mediacji nie tworzy żadnego po stronie wnioskującej uprawnienia do kwestionowania tego stanowiska. Niewyrażenie przez organ zgody na przeprowadzenie mediacji nie jest czynnością, o której mowa w art. 3 § 2 p.p.s.a., jest bowiem podjęta w ramach postępowania administracyjnego, jest dobrowolna i nie ma charakteru władczego. Oznacza to, że stronie nie przysługuje żaden środek prawny kwestionowania stanowiska organu.

Glosa poświęcona jest problemowi dopuszczalności mediacji w sprawie administracyjnej dotyczącej sukcesji decyzji administracyjnej uprawniającej. Kluczowym zagadnieniem jest charakter prawny takiej sprawy determinujący możliwość przeprowadzania w niej mediacji. Naczelny Sąd Administracyjny trafnie przyjął, że w sprawie administracyjnej obejmującej udzielenie, wygaśnięcie lub przeniesienie jakiegokolwiek indywidualnego uprawnienia mediacji przeprowadzać nie można. Takie podejście Sądu ma oparcie w wykładni językowej i celowościowej Kodeksu postępowania administracyjnego 1 i jest spójne z ustaleniami doktryny prawa administracyjnego.

Zakres ochrony tymczasowej w przypadku wstrzymania przez SOKiK wykonania decyzji Prezesa UOKiK o zgodzie na koncentrację : glosa do postanowienia Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z 8.04.2021 r., XVII Amo 1/21

Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego 2024, nr 4, s. 38-45.

Glosa dotyczy problemu podstaw prawnych i treści ochrony tymczasowej przyznanej powodowi, który złożył odwołanie od decyzji w sprawie z zakresu kontroli koncentracji wydanej przez Prezesa UOKiK w postępowaniu administracyjnym i jednocześnie wniósł o wstrzymanie wykonania tej decyzji. Sąd uznał, że w przyznanie ochrony tymczasowej stanowi barierę prawną przed przeprowadzaniem koncentracji. Tymczasem, odwrotnie do europejskich przepisów o kontroli koncentracji, polska ustawa antymonopolowa nie ingeruje w ogóle w stosunki cywilnoprawne stron transakcji, a sama koncentracja jest prawnie skuteczna bez względu na decyzję sądu.

The gloss addresses the issue of the legal basis and substance of interim protection granted to a plaintiff who has appealed a decision concerning concentration control issued by the President of the Office of Competition and Consumer Protection (OCCP) in an administrative proceeding, while simultaneously seeking a suspension of the decision's execution. The court determined that the grant of interim protection constitutes a legal impediment to carrying out the concentration. However, in contrast to European merger control regulations, the Polish Antimonopoly Act does not intervene in the civil-law relationships of the transaction parties, and the concentration itself remains legally effective regardless of the court's ruling.

Dopuszczalność zaskarżenia postanowienia podjętego przez Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w ramach ochrony tymczasowej : glosa do postanowienia Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 27 kwietnia 2021 r., XVII Amo 1/21

Orzecznictwo Sądów Polskich 2024, nr 3, s. 3-21.

Franczyza i inne relacje umowne a wywieranie decydującego wpływu na innego przedsiębiorcę : glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 17.10.2022 r., II GSK 2505/21

Przegląd Sądowy 2024, nr 7-8, s. 162-175.

The commentary is devoted to the problem of the admissibility of transferring a retail pharmacy licence where the negative condition of exceeding the legally permissible limit of control over other pharmacies arises. The key issue is the treatment of the franchise agreement as a contract enabling the franchisor to exert a decisive influence over the franchisee. The Supreme Administrative Court correctly accepted that the franchise agreement itself does not give such an influence, but it may arise from other contractual relations accompanying the agreement. Such an approach of the Court is supported by the linguistic and purposive interpretation of the Act on Competition and Consumer Protection and is consistent with the line of decisions of the President of the Office of Competition and Consumer Protection.

Współdziałanie organów administracji publicznej a obowiązek dokonywania urzędowej interpretacji przepisów : glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 17.10.2022 r. (II GSK 1971/21)

Przegląd Prawa Publicznego 2024, nr 4, s. 100-110.

Art. 7b k.p.a. nie może być traktowany jako uniwersalna podstawa prawna obligująca organy administracji publicznej do formalnego współdziałania, przy braku przepisów ustrojowych lub materialnoprawnych kreujących takie obowiązki po stronie poszczególnych organów. Prawo farmaceutyczne nie stwarza żadnych podstaw do współdziałania - materialnego czy procesowego - organów inspekcji farmaceutycznej, nie tylko zresztą z Prezesem UOKiK w sprawach związanych ze stosowaniem ustawy antymonopolowej. Dlatego możliwa jest jedynie nieformalna współpraca, np. przy udzielaniu pomocy technicznej. Artykuł 7b k.p.a., nakazujący organom współdziałać ze sobą w zakresie niezbędnym do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego i prawnego sprawy, nie daje podstaw do zwrócenia się przez Głównego Inspektora Farmaceutycznego do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie interpretacji art. 99 ust. 3 pkt 3 Prawa farmaceutycznego w związku z art. 4 pkt 4 i 14 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, gdyż to organy inspekcji farmaceutycznej miały dokonywać samodzielnej, autonomicznej wykładni i zastosowania przepisów prawa, w tym wskazanych przepisów, i w sposób oczywisty nie było niezbędne, aby zastępował je w tym inny organ, nawet o częściowo zbieżnej kompetencji.

The commentary is devoted to the problem of whether one administrative authority is obliged to request another administrative authority to interpret the law. The key issue is the interpretation of Article 7b of the Administrative Procedures Code, which requires authorities to work together to the extent necessary to precisely clarify the factual and legal state of the case, as well as the problem of whether the obligation for one administrative authority to provide an official interpretation of laws at the request of another may be inferred from this norm. The Supreme Administrative Court correctly accepted that such an obligation cannot be inferred from the general principle of cooperation. Such an approach on the part of the Supreme Administrative Court is supported by the linguistic and purposive interpretation of the Administrative Procedures Code and is consistent with the conclusions of the doctrine of administrative law.

Nabycie części mienia jako forma koncentracji i obliczanie obrotu na potrzeby jej notyfikacji Prezesowi UOKiK : glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 11.03.2021 r., VII AGa 951/19

Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego 2022, nr 11, s. 50-57.

Glosa stanowi komentarz do orzeczenia wydanego przez Sąd Apelacyjny w Warszawie w sprawie kary nałożonej na przedsiębiorcę z tytułu przeprowadzenia koncentracji w postaci nabycia części mienia innego przedsiębiorcy bez obowiązkowej notyfikacji transakcji Prezesowi UOKiK. Analizowane orzeczenie porusza trzy istotne wątki: pojęcia koncentracji w postaci nabycia części mienia, obliczania obrotu podmiotów zaangażowanych w taką koncentrację, a także sukcesji odpowiedzialności antymonopolowej. O ile rozważania sądu w odniesieniu do pierwszego i ostatniego zagadnienia mogą zasługiwać na aprobatę, to przedstawiona przez sąd koncepcja obliczania obrotu w przypadku nabywania części mienia innego przedsiębiorcy zasługuje na ocenę krytyczną. W realiach tej sprawy nie sposób nie dostrzec sprzeczności w ustaleniu sądu, że przejęty został cały zasadniczy majątek przedsiębiorcy, a równoczesnym oczekiwaniu ustalenia, jaką część obrotu generowała pozbawiona znaczenia gospodarczego reszta mienia sprzedawcy. Koncepcja ta nie ma wystarczającego oparcia w wykładni językowej, abstrahuje od poczynionych w tej sprawie i niezakwestionowanych ustaleń o dominującym — w aspekcie wolumenu obrotów — znaczeniu nabywanej części mienia w działalności zbywcy tego mienia, wydaje się nadmiernie formalistyczna, jest sprzeczna z praktyką administracyjną Prezesa UOKiK, a przede wszystkim jest sprzeczna z celami ustawy antymonopolowej. Ponadto należy zaznaczyć, że koncepcja ta jest również nie do pogodzenia z argumentami natury funkcjonalnej, a przede wszystkim prowadzi do nałożenia niemożliwych do spełnienia obowiązków na przedsiębiorców i Prezesa UOKiK.

The gloss is a commentary to the judgment issued by the Court of Appeals in Warsaw concerning the fine imposed on an undertaking for carrying out a concentration in the form of the acquisition of assets of another undertaking without the obligatory notification of the transaction to the President of the Office for Competition and Consumer Protection (OCCP). The analysed ruling touches on three important issues: the concept of concentration in the form of the acquisition of assets, calculating the turnover of entities involved in such concentration, as well as succession of antimonopoly liability. While the court's considerations in relation to the first and last issue may deserve approval, the concept of calculating the turnover in the case of acquiring part of the assets of another undertaking presented should not be appraised. In the circumstances of this case, it is impossible not to see the contradiction in the Court's finding that all of the undertaking's essential assets were acquired, while at the same time expecting to determine what proportion of the turnover was generated by the rest of the seller's assets, which was devoid of economic significance. This concept is not sufficiently supported by linguistic interpretation, ignores the unchallenged findings in this case about the dominant importance — in terms of turnover volume — of the acquired part of the assets of the seller's business, seems overly formalistic, contradicts the administrative practice of the President of the OCCP, and most of all contradicts the goals of the antimonopoly act. Last but not least, this concept is also irreconcilable with arguments of a functional nature, and in particular leads to imposing impossible obligations on entrepreneurs and the President of OCCP.

Dopuszczalność zaskarżenia postanowienia Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w przedmiocie rozpoznania zażalenia na postanowienie Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie ograniczenia prawa wglądu do materiału dowodowego : glosa do postanowienia Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 1 sierpnia 2018 r., VII AGz 667/18

Orzecznictwo Sądów Polskich 2021, nr 11, s. 46-56.

Współautorstwo: Dytkiewicz, Paulina

Glosa dotyczy problemu dopuszczalności zaskarżenia postanowienia Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (SOKiK ) w przedmiocie rozpoznania zażalenia na postanowienie Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie ograniczenia prawa wglądu do materiału dowodowego. Analizowane orzeczenie zapoczątkowało nową linię orzeczniczą dopuszczającą zaskarżanie takich postanowień SOKiK do sądu apelacyjnego. Wydaje się jednak, że pogląd ten nie ma oparcia w obowiązującym prawie i bazuje raczej na chęci sądu wzmocnienia pozycji procesowej strony. Jednakże przepisy Kodeksu postępowania cywilnego oraz ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów nie pozostawiają wątpliwości, że zagadnienie dostępu do akt ma charakter sprawy wpadkowej i procedura kontroli sądowej powinna odpowiadać temu charakterowi sprawy. Powoduje to, że komentowane orzeczenie nie zasługuje na aprobatę.

The commentary addresses the issue of admissibility of challenging a decision of the Court for Competition and Consumer Protection regarding examination of an appeal against a decision of the President of the Office for Competition and Consumer Protection restricting access to evidence. The analysed ruling initiated a new line of case law allowing for challenging such decisions of the Court for Competition and Consumer Protection before courts of appeal. It seems, however, that this view is not supported by applicable law and is based rather on the court's desire to strengthen the party's procedural position. Moreover, the provisions of the Code of Civil Procedure and the Act on Competition and Consumer Protection leave no doubt that the issue of access to the case files is an incidental issue and the judicial review procedure should correspond to this nature of the issue. As a result, the commented judgment does not merit approval.

Nałożenie na koncesjonariusza kary pieniężnej : glosa do wyroku SN z 9.07.2019 r., I NSZP 1/19

Państwo i Prawo 2021, nr 12, s. 153-162.

Podstawowym problemem prawnym, który jest analizowany w glosie jest kwestia, jak należy interpretować pojęcie „obowiązku wynikającego z koncesji” w rozumieniu art. 56 ust. 1 pkt 12 Prawa energetycznego. Rozwiązanie tego problemu ma znaczenie kluczowe dla odpowiedzi na pytanie, czy odpowiedzialność administracyjnoprawna na podstawie tego przepisu aktualizuje się jedynie w przypadku naruszenia obowiązków skonkretyzowanych w decyzji koncesyjnej, czy też obejmuje również sytuacje naruszenia obowiązków przez koncesjonariusza zawartych w decyzji koncesyjnej, ale które dotyczą zasad prowadzenia działalności koncesjonowanej i wynikają wprost z przepisów prawa oraz nie zostały skonkretyzowane w decyzji koncesyjnej. Krytykując stanowisko Sądu Najwyższego wykazano, że tylko ta pierwsza interpretacja jest prawidłowa.

The basic legal problem which is analysed in the commentary is the question how to interpret the notion of 'obligation resulting from the concession' within the meaning of Article 56(1)(12) of the Energy Law. The solution to this problem is of key importance for answering the question whether administrative law liability on the basis of this provision arises only in the case of infringement of obligations expressed in the decision granting the concession or also in situations where the concessionaire infringes obligations which result from the concession decision, but which relate to the rules of pursuing the activity for which the concession was granted and which are expressed in applicable provisions of law rather than in the concession decision. While criticizing the position of the Supreme Court, the author demonstrates that only the first interpretation is correct.

Odebranie dzieci rodzicom w celu poddania eksterminacji lub w celu przymusowego wynarodowienia jako forma represji : glosa do wyroku NSA z 24.05.2017 r., II OSK 2433/15

Państwo i Prawo 2020, nr 11, s. 149-156.

Glosowane orzeczenie dotyka zagadnienia prawnego, jak należy rozumieć definicję zawartą w art. 4 ust. 2 ustawy z 24.01.1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego , która jako represje w rozumieniu ustawy traktuje sytuację, kiedy dzieci zostały odebrane rodzicom w celu poddania eksterminacji lub w celu przymusowego wynarodowienia. Zagadnienie to było przedmiotem wielu orzeczeń sądów administracyjnych i wydawało się, że wypracowano już sposób rozumienia definicji ustawowej. Jednakże analizowane orzeczenie, nawiązując do incydentalnego orzeczenia wydanego dwie dekady temu , próbuje zmienić istniejącą linię orzeczniczą i znacząco rozszerzyć zakres zastosowania ww. definicji. Jednocześnie ten nowy kierunek orzeczniczy budzi zasadnicze wątpliwości prawne oraz trudne do akceptacji skutki społeczne.

The commented judgment touches upon the legal question of how to understand the definition contained in Article 4(2) of the Act of 24 January 1991 on War Veterans and Certain Victims of Persecution During and After the War, where ‘persecution’ includes cases of children removed from their parents for the purpose of extermination or forced denationalization. This question was the subject of many administrative court judgments and proper understanding of the statutory definition seemed to have been developed. However, the analysed judgment, referring to an incidental judgment issued two decades ago, tries to change the existing line of case law extending considerably the scope of application of the aforementioned definition. At the same time, this new line of case law gives rise to fundamental legal doubts and produces social consequences that are difficult to accept.

Zaskarżanie przez prokuratora decyzji organu antymonopolowego : glosa do postanowienia Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 23 kwietnia 2018 r., VII AGz 523/18

Orzecznictwo Sądów Polskich 2019, nr 12, s. 105-119.

The commented decision addresses the issue of the procedural position of a public prosecutor during anti monopoly proceedings and the prosecutor’s legal possibilities to challenge the anti monopoly authority’s decision. According to the Court of Appeal, if the proceedings end with a final administrative decision, the prosecutor cannot join the proceedings or appeal against such decision. At the same ti me, the Court of Appeals recognized that the prosecutor might in such a situation submit general requests on the basis of the Code of Civil Procedure, which might enable him/her to initiate and join proceedings before the anti trust court. The commentator approves the court’s first conclusion and criticizes the second part of the ruling. He points out that the court’s interpretation is illogical and leads to circumventing the provisions on appeals and objections that are available to the prosecutor. The analysed ruling is yet another proof of the systemic dysfunctionality of providing civil courts with jurisdiction in matters of appeals against decisions of the anti monopoly authority.

Glosa do postanowienia SA z 30.11.2016 r. VI ACz 2293/16

Orzecznictwo Sądów Polskich 2017, nr 10, poz. 103 p.

[Dotyczy właściwości Sądu Ochrony Konkurencji i konsumentów do rozpoznawania zażaleń].