Podobieństwo przestępstw z art. 178a § 4 w zw. z art. 178a § 1 i art. 244 k.k. : glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 26 maja 2020 r., IV KK 737/19

Orzecznictwo Sądów Polskich 2021, nr 1, s. 57-63.

W glosowanym wyroku Sąd Najwyższy przyjął, że przestępstwo zakwalifikowane z art. 178a § 4 w zw. z art. 178a § 1 k.k. jest przestępstwem podobnym (w rozumieniu art. 115 § 3 k.k.) do przestępstwa zakwalifikowanego z art. 244 k.k. Miało to znaczenie dla ustalenia, czy sprawca działał w warunkach recydywy. W glosie autor krytycznie odniósł się do koncepcji tożsamości rodzajowej przestępstw, na której oparł się Sąd Najwyższy, stwierdzając podobieństwo wskazanych przestępstw. Odmienna koncepcja tożsamości rodzajowej przestępstw, którą przyjmuje autor glosy, nie doprowadziła jednak do odrzucenia wniosku, że przestępstwo zakwalifikowane z art. 178a § 4 w zw. z art. 178a § 1 k.k. jest przestępstwem podobnym do przestępstwa zakwalifikowanego z art. 244 k.k.

In the commented judgment, the Supreme Court assumed that the offence defined in Article 178a(4) in conjunction with Article 178a(1) of the Criminal Code [CC] is an offence similar (within the meaning of Article 115(3) CC) to the offence defined in Article 244 CC. It was important for establishing whether the perpetrator was acting in the conditions of recidivism. In this commentary, the author critically refers to the concept of offences being identical in kind, on which the Supreme Court relied when it found the aforementioned offences similar. A different concept of offences being identical in kind adopted by the commentator does not, however, lead to rejection of the conclusion that the offence defined in Article 178a(4) in conjunction with Article 178a(1) CC is similar to the offence defined in Article 244 CC.

Pojęcie przestępstwa z użyciem przemocy w rozumieniu art. 41a § 1 k.k. : glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 31 marca 2021 r., I KZP 7/20

Orzecznictwo Sądów Polskich 2021, nr 11, s. 67-73.

W glosowanej uchwale Sąd Najwyższy stwierdził, że przestępstwem z użyciem przemocy w rozumieniu art. 41a § 1 Kodeksu karnego (k.k.) jest każde przestępstwo, które faktycznie popełnione zostało z użyciem przemocy. Jednocześnie Sąd Najwyższy ustalił, że użyte w art. 41a § 1 k.k. słowo „przemoc” obejmuje zarówno przemoc fizyczną, jak i psychiczną. Niniejsza glosa stanowi krytyczny komentarz odnoszący się do uzasadnienia trafnego poglądu, zgodnie z którym w art. 41a § 1 k.k. chodzi o przestępstwo faktycznie popełnione z użyciem przemocy. Ponadto krytyką objęto stanowisko, iż przemoc w rozumieniu art. 41a § 1 k.k. obejmuje także przemoc psychiczną.

In the commented resolution, the Supreme Court stated that a violent crime within the meaning of Article 41a(1) of the Polish Criminal Code is any crime that has actually been committed with the use of violence. At the same time, the Supreme Court found that the word ‘violence’, used in Article 41a(1) of the Polish Criminal Code, includes both physical and psychological violence. This is a critical commentary on the justification of the correct view, according to which Article 41a(1) of the Polish Criminal Code concerns a crime that was actually committed with the use of violence. Moreover, criticism is expressed of the position that violence within the meaning of Article 41a(1) of the Polish Criminal Code includes psychological violence too.

[Recenzja : Małgorzata Gałązka, Prawnokarne granice nowatorskiej interwencji medycznej, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2019]

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G, Ius 2021, t. 68, nr 1, s. 187-204.

Niniejszy tekst jest recenzją monografii poświęconej prawnokarnym granicom nowatorskiej interwencji medycznej. Tytułowe pojęcie nowatorskiej interwencji medycznej obejmuje różnego rodzaju odziaływania medyczne na człowieka, które wkraczają w jego integralność fizyczną lub psychiczną oraz cechują się nowością względem dotychczasowego stanu wiedzy i praktyki medycznej. Dla nowatorskiej interwencji medycznej charakterystyczne jest także to, że nie jest ona wystarczająco wypróbowana bądź też – niezależnie od stopnia jej wypróbowania – ukierunkowuje się ją na poszerzenie wiedzy medycznej.

This text is a review of the monograph devoted to the criminal law boundaries of innovative medical intervention. The title concept of an innovative medical intervention covers various types of medical influences on humans that affect their physical or mental integrity and are new in relation to the current state of medical knowledge and practice. Another characteristic feature of an innovative medical intervention is that it is not sufficiently tried or – regardless of the degree of its testing – it is directed to broaden medical knowledge.

Karnoprawna ochrona autonomii uczestnika eksperymentu medycznego po nowelizacji ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty

Państwo i Prawo 2021, nr 4, s. 104-117.

W artykule poddano analizie nowowprowadzony art. 58 ust. 4 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Przepis ten pojawił się w systemie polskiego prawa karnego z dniem 1 stycznia 2021 r., co nastąpiło w wyniku nowelizacji ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty z dnia 16 lipca 2020 r. Zgodnie z analizowaną regulacją, karze podlega ten, kto przeprowadza eksperyment medyczny bez wymaganej prawnie zgody albo zezwolenia sądowego. W ten sposób ustawodawca stypizował przestępstwo i udzielił karnoprawnej ochrony autonomii uczestnika eksperymentu medycznego. Analizy przeprowadzone w artykule wykazały, że wprowadzenie do systemu prawa art. 58 ust. 4 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty, mimo pewnych zastrzeżeń odnoszących się do tego przepisu, jest słusznym krokiem ustawodawcy.

The article analyses the newly introduced Article 58(4) of the Act of 5 December 1996 on the Professions of Physician and Dentist. This provision appeared in the Polish criminal law system on 1 January 2021, as a result of amendments to the Act on the Professions of Physician and Dentist adopted on 16 July 2020. According to the analysed provision, a punishment is imposed on anyone who conducts a medical experiment without the legally required consent or court authorization. In this way, the legislator defined the offence and accorded criminal law protection to the autonomy of a participant in a medical experiment. The analyses carried out in the article show that the introduction of Article 58(4) of the Act of 5 December 1996 on the Professions of Physician and Dentist, despite some reservations relating to this provision, is a right step taken by the legislator.

Niezaskarżalność decyzji o niesprzeczności interesów oskarżonych reprezentowanych przez tego samego obrońcę a standard konstytucyjny

Przegląd Sądowy 2021, nr 5, s. 41-52.

W artykule podjęto problem konstytucyjności obowiązującego stanu prawnego, w którym nie przewiduje się możliwości wniesienia zażalenia na postanowienie sądu (zarządzenie prezesa sądu) stwierdzające, że interesy kilku oskarżonych (podejrzanych), reprezentowanych przez tego samego obrońcę, nie pozostają w sprzeczności. Przeprowadzone analizy doprowadziły do wniosku, że taki stan prawny jawi się jako naruszający zarówno art. 42 ust. 2, jak i art. 32 ust. 1 w zw. z art. 78 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. W obszarze art. 85 Kodeksu postępowania karnego mamy wszak do czynienia z uregulowaniem niepełnym (pomijającym). Wobec stwierdzonej niekonstytucyjności w artykule sformułowano również postulat nowelizacji art. 85 Kodeksu postępowania karnego, która ma na celu uczynienie stanu prawnego w przeanalizowanym zakresie zgodnym z art. 42 ust. 2 oraz art. 32 ust. 1 w zw. z art. 78 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

The article addresses the problem of the constitutionality of the applicable legal status, which does not provide for the ability to file a complaint against a court decision (order of the president of the court) stating that the interests of several accused (suspects) represented by the same defence lawyer are not in conflict. The analyses conducted led to the conclusion that such a legal situation appears to breach both Article 42, para. 2 and Article 32 para. 1 in connection with Article 78 of the Polish Constitution. In the area of Article 85 of the Criminal Procedures Code, this is an incomplete (omitting) regulation. In view of the established unconstitutionality, the article also presents a postulate to amend Article 85 of the Criminal Procedures Code, which has the objective of making the legal status in the scope under review compliant with Article 42, para. 2, as well as Article 32 para. 1 in connection with Article 78 of the Polish Constitution.

Spożywanie alkoholu lub zażywanie środka odurzającego po zdarzeniu, a przed wykonaniem stosownego badania w projekcie nowelizacji Kodeksu karnego z 16.09.2021 r.

Palestra 2021, nr 12, s. 6-25.

W projekcie ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw z 16.09.2021 r. przewiduje się liczne zmiany, których celem jest zaostrzenie odpowiedzialności karnej. Dotyczy to także przestępstw przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji. Okolicznością, na której w znacznej mierze bazuje planowane zaostrzenie odpowiedzialności karnej za takie przestępstwa, jest zachowanie sprawcy polegające na spożywaniu alkoholu lub zażywaniu środka odurzającego po zdarzeniu przestępnym, a przed poddaniem owego sprawcy przez uprawniony organ badaniu w celu ustalenia w organizmie zawartości alkoholu lub obecności środka odurzającego. Niniejszy artykuł poświęcony jest analizie tej okoliczności.

The draft act amending the Act – Penal Code and some other acts of September 16, 2021 provides for numerous changes aimed at tightening criminal liability. This also applies to crimes against safety in traffic. The circumstance on which, to a large extent, the planned tightening of criminal liability for such offenses is based, is the behavior of the perpetrator consisting in consuming alcohol or taking a narcotic drug after a criminal incident, and before the perpetrator is subjected to an examination by an authorized body in order to determine the alcohol content or the presence of a narcotic drug in the body. This article analyses this circumstance.

Niekonstytucyjność art. 117 Kodeksu karnego wykonawczego : glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 11.03.2021 r. (SK 9/18)

Palestra 2021, nr 6, s. 102-113.

W glosie odniesiono się do problemu konstytucyjności art. 117 Kodeksu karnego wykonawczego. Przy czym rozważania w tym zakresie zostały ograniczone do trzech kwestii. Po pierwsze, nieokreślenia czasu trwania przymusowego leczenia lub przymusowej rehabilitacji skazanego, u którego stwierdzono uzależnienie od alkoholu. Po drugie, nałożenia na sąd obowiązku orzeczenia o zastosowaniu leczenia lub rehabilitacji wobec skazanego, u którego stwierdzono uzależnienie od alkoholu. Po trzecie, braku możliwości zaskarżenia postanowienia o przymusowym leczeniu lub przymusowej rehabilitacji skazanego.

The gloss refers to the constitutionality of Art. 117 of the Executive Penal Code. Considerations in this regard were limited to three issues. First, the undefined duration of compulsory treatment or compulsory rehabilitation of a convict who was found to be addicted to alcohol. Secondly, to impose on the court the obligation to decide on the application of treatment or rehabilitation to a convict who was found to be addicted to alcohol. Third, the impossibility of appealing against the decision on compulsory treatment or compulsory rehabilitation of the convict.