Ustawa o pracownikach samorządowych : komentarz
Współautorstwo: Mazuryk, Marcin; Zuzankiewicz, Piotr
Warszawa: Oficyna a Wolters Kluwer Business, 2010
Seria: Praktyczne Komentarze
ISBN 9788326404993
221 stron. Bibliografia.
Samorząd terytorialny jako forma decentralizacji władzy w państwie współcześnie zajmuje niezwykle ważne miejsce w przestrzeni publicznej. Wyposażony w atrybuty samodzielności, w tym prawnej i finansowej, a także w aparat przymusu, stał się istotnym czynnikiem kształtującym stosunki społeczne, kulturalne, polityczne, gospodarcze czy publicznoprawne na lokalnym i regionalnym forum. Zadania przypisane tej strukturze zdecentralizowanej obejmują sprawy najbliższe obywatelowi - w związku z tym to przede wszystkim jego opinia powinna stanowić wyznacznik dla funkcjonowania samorządu terytorialnego. Stopień społecznego zaufania do działań samorządu terytorialnego stanowi miarę przydatności tej formy realizacji zadań publicznych, a także potwierdzenie konieczności istnienia struktur zdecentralizowanych.
Samorząd terytorialny to nie tylko określone terytorium, mienie, środki finansowe czy podstawy prawne działania, ale przede wszystkim czynnik personalny, odpowiedzialny za jakość, zasięg i dostępność świadczonych usług. O wizerunku administracji publicznej decyduje profesjonalizm jej kadry. Dotyczy to również samorządu terytorialnego. Aspekt personalny może zarówno negatywnie, jak i pozytywnie wpływać na jakość administracji publicznej, w tym także samorządu terytorialnego i w związku z tym należy podejmować wszelkie kroki pozwalające osiągnąć możliwie jak najszerszy stopień profesjonalizacji administracji samorządowej. Tworzenie zawodowych podstaw wykonywania przez samorząd terytorialny zadań lokalnych lub regionalnych to nie tylko kształtowanie statusu pracowniczego w drodze aktów normatywnych, ale również wdrażanie do praktyki administracyjnej postulatów aksjologicznych, które pozwalają na pełne ujęcie personalnej problematyki funkcjonowania samorządu terytorialnego.
Zagadnienia, które podjęli autorzy, mają charakter złożony. Administracja publiczna nie może być postrzegana jednowymiarowo, dlatego też poszczególne jej aspekty, w tym aspekt personalny, również nie może być traktowany w oderwaniu od rzeczywistości społecznej i aksjologicznej. Rzeczywistość prawna, jakkolwiek niezwykle istotna i niezbędna, nie oddaje jednak głębi problemu i sama w sobie nie jest w stanie przeciwdziałać wszystkim patologiom życia publicznego. Podstawowym aktem prawnym, kształtującym stosunki pracownicze w samorządzie terytorialnym jest ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 223, poz. 1458). To właśnie niniejsza ustawa jest przedmiotem komentarza Wojciecha Drobnego, Marcina Mazuryka oraz Piotra Zuzankiewicza. Komentarz do ustawy o pracownikach samorządowych posiada silną podbudowę teoretyczną z uwagami praktycznymi wynikającymi z doświadczenia zawodowego Autorów. Problematyka, którą podjęli autorzy, rozciąga się nie tylko na sferę publicznoprawną, ale również dotyka zagadnień prywatnoprawnych. Działalność pracowników samorządowych (bądź ich bezczynność) może być rozpatrywana zarówno w kontekście odpowiedzialności administracyjnoprawnej, jak i cywilnoprawnej. Jeżeli jest ona źródłem roszczeń cywilnoprawnych, to koszty ich nieudolności tak naprawdę ponosi dana wspólnota samorządowa. Obok profesjonalizmu, apolityczności, rzetelności, efektywności w przedmiocie wykonywania swoich obowiązków przez pracowników zatrudnionych w aparacie pomocniczym samorządu terytorialnego czy będących jego organami, wymaga się od nich również życzliwości oraz uczciwości w stosunkach z obywatelami. Tylko w takim wypadku praca w samorządzie terytorialnym uzyska wymiar służby wspólnocie. Musi być ona postrzegana jako misja publiczna, a nie wyłącznie jako źródło dochodów.
Jak już wspomniano, publikacja ma charakter wieloaspektowy. Autorzy komentarza odnoszą się bowiem zarówno do aspektów prawnych (co jest oczywiste, gdyż jest to komentarz do ustawy) i społecznych, jak i aksjologicznych, których nie da się pominąć w pracy na rzecz wspólnoty samorządowej. Zagadnienia będące przedmiotem komentarza rozpatrywane są w szerszej perspektywie niż sztywne ramy ustawy. Rozważania podejmowane są w kontekście istoty, a nawet idei samorządności terytorialnej jako zjawiska, w którego ramach to obywatele sami decydują o własnych sprawach. Odniesienie się do tej idei powoduje, że komentarz staje się pełniejszy i bardziej wartościowy.
Niniejsza publikacja stanowi cenny wkład w rozwój prawa samorządowego. Zagadnienia przedstawione przez autorów mogą być wykorzystane w pracy zawodowej przez pracowników zatrudnionych na wszystkich trzech szczeblach samorządu terytorialnego, w pracy naukowej związanej z badaniami nad administracją publiczną oraz przez osoby zainteresowane z innych względów przedstawioną problematyką. Pozycja ta w sposób przystępny charakteryzuje personalny aspekt funkcjonowania samorządu terytorialnego, stanowiąc swoisty przewodnik po powyższej pragmatyce urzędniczej.
[Dr Małgorzata Czuryk]
