Odstępstwo od zasady rozstrzygania wątpliwości na korzyść strony (art. 7a k.p.a.) w części dotyczącej spraw osobowych funkcjonariuszy oraz żołnierzy zawodowych
Kodeks postępowania administracyjnego : po zmianach w latach 2017-2019 / redakcja naukowa Mateusz Błachucki, Grzegorz Sibiga ; Instytut Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk. Warszawa : Wydawnictwo INP PAN, 2020, s. 135-154.
W opracowaniu przedstawiono rozważania na temat nowej zasady polskiej procedury administracyjnej (wprowadzonej mocą art. 7a k.p.a.), której istotą jest rozstrzyganie w postępowaniu administracyjnym wątpliwości organu na korzyść strony. Rozważania zostały jednak skupione nie tylko na samej zasadzie, lecz przede wszystkim na ważnym wyjątku, który został wprowadzony przez ustawodawcę i dotyczy „spraw osobowych funkcjonariuszy oraz żołnierzy zawodowych”. Dlatego w badaniach przedstawiono model stosunku służbowego jako instytucji prawa administracyjnego. Dalej zaprezentowano tę instytucję prawa w aktualnie obowiązujących przepisach prawa administracyjnego materialnego, a następnie podjęto próbę jego rekonstrukcji na gruncie prawa administracyjnego procesowego. Powyższe pozwoliło na zarysowanie ram teoretycznoprawnych do dokonania wykładni art. 7a § 2 pkt 2 k.p.a., w którym mowa jest o wyłączeniu z zasady rozstrzygania wątpliwości na korzyść strony właśnie de facto spraw dotyczących stosunku służbowego. Kluczową częścią rozważań była próba odkodowania ratio legis tego przepisu, a także sformułowanie prawnego uzasadnienia wprowadzenia do procedury administracyjnej takiego wyjątku. Istotnym wynikiem badań było sformułowanie tezy, że faktycznym powodem dokonania przez ustawodawcę wyłączenia z procesowej zasady in dubio pro libertate spraw osobowych funkcjonariuszy oraz żołnierzy zawodowych jest wynik dokonanego przez ustawodawcę (w treści art. 7a § 2 pkt 2 k.p.a.) ważenia interesu publicznego z interesem indywidualnym tych funkcjonariuszy i żołnierzy zawodowych. Drugą ważną konkluzją było sformułowanie tezy o „piętrowości aksjologii” tej części prawa administracyjnego, która określa sytuację prawną osób pozostających w stosunku służbowym. Tym samym konstytucyjnie (zgodnie z art. 31 Konstytucji RP) dopuszczalne jest specjalne ograniczenie praw i wolności tych osób (na „pierwszym piętrze”) oraz wyłączenie spod reżimu procesowej kontroli administracji części spraw tych osób, które wynikają ze stosunku służbowego (na „drugim piętrze”).
The study presents reflections on the new rule of the Polish administrative procedure (art. 7a of the Code of Administrative Procedure). The essence of this rule is to resolve the authority’s doubts in the administrative procedure in favor of the party. The considerations were focused not only on the rule, but on an important exception, which concerns ‘personal matters of officers and professional soldiers’. The study presents a model of a ‘service relationship’ as an institution of administrative law. This institution was presented in current administrative law. This allowed the framework to be set for interpretation of art. 7a. The key part of the consideration was an attempt to decode the ratio legis of this provision and to formulate a justification for such an exception. The result of the research was the thesis that the reason for excluding ‘personal matters of officers and professional soldiers’ is the result of weighing ‘the public interest’ against ‘the individual interest’. The second conclusion was a thesis about the ‘multilevel axiology’ of this part of administrative law, which determines the legal situation of persons in a service relationship. Thus, special restriction of the rights and freedoms of these persons (on the ‘first level’) and exclusion from the procedural control of the administration (on the ‘second level’).
