dr hab. Witold Klaus, prof. INP PAN
Centrum Badań nad Prawem Migracyjnym
e-mail: witold.klaus@gmail.com
FORMA
Redakcja:
Forced Mobility of EU Citizens : Transnational Criminal Justice Instruments and the Management of 'Unwanted' EU Nationals
Współredaktorstwo: Brandariz, José A.; Martynowicz, Agnieszka
London : Routledge, 2023
Seria: Directions and Developments in Criminal Justice and Law 12
ISBN 9781003254584 e-book; 9781032184500; 9781032184531
XIII, 212 stron.
Forced Mobility of EU Citizens is a critical evaluation from an empirical perspective of existing practices of the use of transnational criminal justice instruments within the European Union. Such instruments include the European Arrest Warrant (EAW), prisoner transfer procedures and criminal law-related deportations.
The voices and experiences of people transferred across internal borders of the European Union are brought to the fore in this book. Another area explored is the scope and value of EU citizenship rights in light of cooperation not just between judicial authorities of EU Member States, but criminal justice systems in general, including penitentiary institutions. The novelty of the book lays not only in the fact that it brings to the fore a topic that so far has been under-researched, but it also brings together academics and studies from different parts of Europe – from the west (i.e. the expelling countries) and the east (the receiving countries, with a special focus on two of the jurisdictions most affected by these processes – Poland and Romania). It therefore exposes processes that have so far been hidden, shows the links between sending and receiving countries, and elaborates on the harms caused by those instruments and the very idea of ‘justice’ behind them. This book also introduces a new element to deportation studies as it links to them the institution of the European Arrest Warrant and EU law transfers targeting prisoners and sentenced individuals.
With a combination of legal, criminological, and sociological perspectives, this book will be of great interest to scholars and students with an interest in EU law, criminal law, transnational criminal justice, migration/immigration, and citizenship.
The book is an element of the research project titled ‘Experiences of Poles Deported from the UK in the Context of the Criminal Justice System Involvement’, which was made possible thanks to the funding from National Science Centre, Poland (under Grant No. UMO-2018/30/M/HS5/00816).
Redakcja:
Poza prawem : prawna ocena działań państwa polskiego w reakcji na kryzys humanitarny na granicy polsko-białoruskiej
Warszawa : Wydawnictwo INP PAN, 2022
ISBN 9788366300552
46 stron. Bibliografia, akty prawne, netografia na stronie 39-44.
Redakcja:
Beyond the law : legal assessment of the polish state’s activities in response to the humanitarian crisis on the polish-belarusian border
Warszawa : Wydawnictwo INP PAN, 2022
ISBN 9788366300682
45 stron. Bibliografia.
Redakcja:
Criminal Careers : Life and Crime Trajectories of Former Juvenile Offenders in Adulthood
Współredaktorstwo: Rzeplińska, Irena; Woźniakowska, Dagmara
London ; New York : Routledge is an imprint of the Taylor & Francis Group, an informa business, 2022
Seria: Routledge Studies in Criminal Behaviour
ISBN 978-83-8291-570-9; 9781003332565 ebk; 9781032365435 pbk
302 strony. Bibliografia przy rozdziałach. Indeks.
Redakcja:
Karierowicze kryminalni? : aktywność przestępcza w dalszych losach nieletnich
Współredaktorstwo: Rzeplińska, Irena; Wiktorska, Paulina; Woźniakowska, Dagmara
Warszawa : Wydawnictwo INP PAN, 2021
Seria: Kryminologia
ISBN 9788366300460;
548 stron. Bibliografia, netografia na stronach 519-548.
Książka Karierowicze kryminalni? Aktywność przestępcza w dalszych losach nieletnich, to owoc pracy całego zespołu Zakładu Kryminologii INP PAN i to nie tylko zespołu dzisiejszego, ale także starszego pokolenia badaczek, których pracę kontynuowaliśmy. Zebrany materiał badawczy obejmuje przeszło 30 lat. Prowadzone przez nas badania miały charakter eksploracyjnym, stąd głównym ich celem było poznanie procesów, które w planie badań nazwaliśmy wstępnie „karierami kryminalnymi”. Innymi słowy, chcieliśmy zobaczyć, jakich czynów niezgodnych z prawem osoby, które popełnianie przestępstw rozpoczęły jako nieletni, dokonywali w późniejszym okresie życia, już po osiągnięciu dorosłości. Następnie chcieliśmy sprawdzić, czy te ich drogi życiowe można pogrupować i czy układają się one w jakieś wzorce.
Książka składa się ze wstępu, zakończenia i dziesięciu rozdziałów poświęconych różnym aspektom karier i trajektorii kryminalnych. Zaczynamy od rozdziału Konrada Buczkowskiego i Pauliny Wiktorskiej, poświęconego definicji karier kryminalnych. Autorzy dokonują w nim przeglądu proponowanych w literaturze podejść do karier kryminalnych, zwracając uwagę na ich różnorodność. Odnoszą się także do spojrzenia na przestępstwa wielokrotne z perspektywy różnych nurtów kryminologii. W rozdziale tym pojawia się także istotny wniosek, że analiza literatury naukowej doprowadziła nas do decyzji, żeby pojęciem kariery kryminalnej posługiwać się umownie. Ustalenia Konrada Buczkowskiego i Pauliny Wiktorskiej kontynuują Justyna Włodarczyk-Madejska i Dominik Wzorek. Pokazują oni nowe spojrzenie na problem badania karier kryminalnych, pisząc, że przeglądając literaturę poświęconą różnym typom ścieżek działalności przestępczej można dostrzec, że ich autorzy oraz autorki nawiązują raczej do pojęcia trajektorii przestępczej niż kariery kryminalnej. Pod tym pojęciem rozumieją historię przebiegu działalności przestępczej danej osoby w toku jej życia, nie ograniczając tego pojęcia jedynie do recydywistów. A zatem na trajektorię przestępczą składać się mogą również pojedyncze epizody przestępcze w życiu jednostki. To podejście zdeterminowało w dużej mierze nasz styl narracji, przenosząc właśnie ciężar z trudnego do zdefiniowania pojęcia kariery kryminalnej na skoncentrowanie się na opisie trajektorii przestępczych. Samo pojęcie „kariery przestępczej” zostało zaś zarezerwowane raczej do szczególnego typu trajektorii. Autorzy tłumaczą, jak szeroko powinniśmy w ogóle rozumieć trajektorię losów człowieka i jak małym jej wycinkiem jest na ogół działalność przestępcza. Pokazują też najważniejsze parametry trajektorii, a ich opis stanowi teoretyczny wstęp do kolejnych rozdziałów tej dwójki autorów.
W rozdziale trzecim Irena Rzeplińska koncentruje się na przedstawieniu opisy polskich badaniach karier kryminalnych, czy też szczerzej przestępczości powrotnej. To rozdział o charakterze historycznym, w którym autorka przywołuje już badania przedwojenne, opublikowane w „Archiwum Kryminologicznym” w 1934 roku. Dalej w ujęciu chronologicznym zostały przedstawione kolejne badania opisane według ujednoliconego schematu: pytania badawcze, przedmiot badań i metodologia oraz wyniki i wnioski. Autorkę w tej historycznej analizie badań interesowało, jak na przestrzeni lat zmieniały się pytania badawcze, jakiej metodologii używali badacze i badaczki, jakie były wnioski z badań. Zwraca także uwagę na język opisywanych badań, podstawowe pojęcia i ich zmienność. Kolejny rozdział, napisany przez Monikę Szulecką, poświęcony jest zagadnieniom metodologicznym. Jest to pogłębiona analiza poszczególnych kroków i (niekiedy niełatwych) decyzji badawczych, które były podejmowane przez zespół badawczy podczas podejmowania kolejnych kroków w realizacji badań. Ten rozdział jest ważny także z tego powodu, że (co rzadkie w obecnie prowadzonych badaniach kryminologicznych), jako zespół posłużyliśmy się szeregiem metod badawczych, zarówno ilościowych, jak i jakościowych, które pozwoliły nam na wielowymiarowe spojrzenie na podjęty przez nas problem badawczy.
W rozdziale piątym Konrad Buczkowski i Paulina Wiktorska mierzą się z jedną z postawionych hipotez badawczych, odnoszącą się do różnic w strukturze przestępczości dwóch badanych przez nas pokoleń: transformacyjnego (czyli osób, których sprawy jako nieletnich rozpatrywane były w sądach rodzinnych pod koniec lat 80. XX wieku, zatem w dorosłość weszły na początku transformacji ustrojowej) oraz milenijnego (osoby, które popełniły przestępstwo jako nieletni w 2000 roku). W rozdziale tym pokazano również przestępczość badanych przez nas osób na tle ogólnych statystyk przestępczości w Polsce w okresie transformacji, z uwzględnieniem możliwości wpływu tych zmian na rozmiar i charakter ich czynów. Autorzy odwołują się tutaj także do kazusów, bazując na analizie jakościowej akt spraw nieletnich oraz na wypowiedziach respondentów z obu pokoleń, uzyskanych w wyniku analizy wywiadów narracyjnych.
Dwa kolejne rozdziały autorstwa Justyny Włodarczyk-Madejskiej i Dominika Wzorka charakteryzuje przede wszystkim skupienie się na perspektywie ilościowej. W pierwszym z nich autorzy szukają odpowiedzi na takie pytania jak:
W jakim wieku sprawcy najczęściej rozpoczynają swoją działalność przestępczą w dorosłości?
Jak długie są trajektorie przestępcze osób należących do zbiorowości transformacyjnej i milenijnej oraz jaki odsetek stanowią trajektorie o określonej długości?
Czy wcześniejsze wejście na drogę przestępczości (przed 21. rokiem życia) zwiększa prawdopodobieństwo na dłuższą trajektorię przestępczą?
Czy orzeczona kara pozbawienia wolności związana jest z dłuższą trajektorią przestępczą?
Ile trajektorii zostało dotychczas zakończonych lub uśpionych?
Ile osób spośród badanej grupy angażuje się w działalność przestępczą w toku swojego życia oraz w określonym wieku?
Ile przestępstw popełniają sprawcy w określonym wieku?
I wreszcie: jaka jest częstotliwość popełniania przestępstw w toku życia naszych sprawców?
W następnym rozdziale autorzy ci dokonują praktycznej analizy omówionych w rozdziale drugim podejść teoretycznych do trajektorii przestępczych. To rozdział nowatorski nie tylko w polskiej kryminologii, ale także w kryminologii światowej. Justyna Włodarczyk-Madejska i Dominik Wzorek opracowują bowiem model trajektorii przestępczych pokolenia milenijnego, dzieląc sprawców na aż sześć klas: nie-sprawców, sprawców przypadkowych, sprawców czasowo aktywnych o niskiej częstotliwości, sprawców czasowo aktywnych o wysokiej częstotliwości, sprawców późnoaktywnych i wreszcie sprawców chronicznych. Swoje ustalenia ilustrują także opisami przypadków.
W rozdziale ósmym Dagmara Woźniakowska-Fajst mierzy się z jednym z celów naszych badań, jakim jest analiza wpływu płci na modele karier kryminalnych wielokrotnych sprawców i sprawczyń przestępstw. I znowu mamy możliwość skorzystania z unikalnych danych zgromadzonych w Zakładzie Kryminologii INP PAN. Najczęściej spotykane w literaturze oparcie badań longitudinalnych wyłącznie o grupy mieszane płciowo (lub skupiające się wyłącznie na mężczyznach jako sprawcach największej liczby przestępstw) ze względu na niski odsetek udziału kobiet nie daje możliwości porównania trajektorii i przebiegu karier kryminalnych męskich i kobiecych. Jednak dzięki posiadaniu oddzielnej próby składającej się z samych kobiet, ostatecznie analizowano dane w proporcjach: 40,7% kobiet oraz 59,3% mężczyzn, co daje możliwość prowadzenia rzeczywistych porównań między doświadczeniami męskimi i kobiecymi, bowiem odsetek badanych kobiet jest znacznie wyższy niż w innych badaniach kryminologicznych.
Dwa ostatnie rozdziały książki autorstwa Olgi Wanickiej i Dagmary Woźniakowskiej oraz Witolda Klausa stanowią dwie strony tego samego medalu: łącznie tworzą opowieść o tym, co popycha młodych ludzi do wejścia na drogę długotrwałej przestępczości oraz o tym, co sprawia, że nie jest łatwo z niej zejść. Rozdziały te są oparte przede wszystkim na analizie wywiadów narracyjnych. Wypowiedzi badanych ukazane są na tle badań ilościowych, teorii kryminologicznych i analizie literatury. Ważnym i nowym w polskiej literaturze elementem tej części badań jest identyfikacja różnych rodzajów sideł oraz udręk, jakie napotykają w swoim życiu osoby chcące odejść od przestępczości, które znacznie utrudniają (lub niekiedy uniemożliwiają) im życie bez przestępczości. Duża część z nich ma naturę systemową i wynika z nieodpowiedniego ukształtowania różnych elementów systemu wymiaru sprawiedliwości oraz szerzej polityki kryminalnej.
Wydanie publikacji dofinansował Instytut Nauk Prawnych PAN.
Redakcja:
Po co nam kryminologia? : księga jubileuszowa Profesor Ireny Rzeplińskiej
Współredaktorstwo: Woźniakowska, Dagmara; Wiktorska, Paulina; Buczkowski, Konrad
Warszawa : Wydawnictwo INP PAN, 2019
Seria: Kryminologia
ISBN 9788366300033;
756 stron.
We Wstępie redaktorzy napisali: „Tytuł książki […] nie jest przypadkowy. Pytanie o sens i istotę badań kryminologicznych nieustająco towarzyszy Profesor Irenie Rzeplińskiej w Jej pracy naukowo-badawczej i edukacyjnej. Jako uczniowie, współpracownicy i przyjaciele Pani Profesor słyszeliśmy je nieraz – zadawane podczas zebrań Zakładu Kryminologii I NP PAN, zmuszające nas wielokrotnie do próby udzielenia na nie odpowiedzi, a także do zastanowienia się, jaki jest cel prowadzonych przez nas badań empirycznych czy rozważań teoretycznych, tj. do czego powinny nas one doprowadzić. Zbiór tekstów zamieszczonych w książce świadczy o tym, że wiele osób fascynujących się kryminologią również nurtuje pytanie o sens pracy naukowo-badawczej. Zebrane artykuły dostarczają interesujących odpowiedzi na to – na pozór – proste pytanie. Mamy nadzieję, że niniejsza książka wpisze się w kanon literatury kryminologicznej i pomoże czytelnikom otworzyć nowe horyzonty myślenia o przestępczości, jej zapobieganiu i kontrolowaniu.”
Redakcja:
Zmiana i kontrola : społeczeństwo wobec przestępczości
Współredaktorstwo: Buczkowski, Konrad; Wiktorska, Paulina; Woźniakowska, Dagmara
Warszawa : Wydawnictwo Naukowe Scholar, Polskie Towarzystwo Kryminologiczne, INP PAN, 2017
ISBN 9788373838567
304, [2] strony. Bibliografia, netografia przy pracach.
Księga pamiątkowa dedykowana Annie Kossowskiej.
Publikacja dofinansowana przez Instytut Nauk Prawnych PAN ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz ze środków Polskiego Towarzystwa Kryminologicznego im. prof. Stanisława Batawii.
Redakcja:
Przestępczość cudzoziemców : aspekty prawne, kryminologiczne i praktyczne
Współredaktorstwo: Laskowska, Katarzyna; Rzeplińska, Irena
Warszawa : Wydawnictwo Naukowe Scholar ; Instytut Nauk Prawnych PAN, 2017
ISBN 9788373838550
639 stron.
Wydanie publikacji zostało dofinansowane ze środków projektu "SIC - Modułowy wielozadaniowy System Identyfikacji Cudzoziemców wraz z modułem analizy ryzyka ofiar przestępstwa handlu ludźmi" (DOBR-BIO4/055/13127/2013), realizowanego przez konsorcjum w składzie: Instytut Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk (lider), Uniwersytet w Białymstoku oraz Medcore sp. z o. o. i finansowanego ze środków Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.
Redakcja:
Z problematyki wiktymologii : księga dedykowana Profesor Ewie Bieńkowskiej
Współredaktorstwo: Mazowiecka, Lidia; Tarwacka, Anna; Rzeplińska, Irena; Namysłowska-Gabrysiak, Barbara
Warszawa : Wolters Kluwer, 2017
ISBN 9788381074216
455 stron, [1] karta tablic. Bibliografia prac E. Bieńkowskiej na stronach 17-34 i bibliografia przy pracy na stronach 380-382.
Publikacja wydana przy wsparciu Fundacji Pomocy Ofiarom Przestępstw ; publikacja dofinansowana przez Instytut Nauk Prawnych PAN. Publikacja dofinansowana przez Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Redakcja:
Sprawiedliwość dla zwierząt
Współredaktorstwo: Błońska, Barbara; Gogłoza, Włodzimierz; Woźniakowska, Dagmara; Anaszewicz, Marcin; Kossowska, Anna
Warszawa ; Poznań : Instytut Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk ; Stowarzyszenie "Otwarte Klatki", 2017
ISBN 9788395016516; 9788395016509 (ebook)
279 stron.
Redakcja:
Zwalczanie i zapobieganie nielegalnej migracji
Współredaktorstwo: Perkowska, Magdalena; Jakubaszek, Andrzej; Makarska, Małgorzata
[Kraków] : Krajowa Szkoła Sądownictwa i Prokuratury, [2015]
ISBN 9788394317218
[4], 102 strony.
Data wyd. wg BNPol online.
Miejsce wyd. wg bazy e-ISBN.
Na okł. nazwa projektu: "Szkolenie kadr wymiaru sprawiedliwości i prokuratury w zakresie zwalczania i zapobiegania przestępczości transgranicznej i zorganizowanej".
U góry okł.: Norway grants.
Redakcja:
Bezpieczny dom? : przemoc fizyczna i symboliczna wobec uchodźczyń i uchodźców
Współredaktorstwo: Łukasiewicz, Karolina
Warszawa : Stowarzyszenie Interwencji Prawnej, 2014
ISBN 9788360720172
436 stron.
Publikacja powstała w ramach wspólnego projektu Stowarzyszenia Interwencji Prawnej i Instytutu Spraw Publicznych pt. „Badanie zagrożeń w integracji migrantów przymusowych w Polsce” współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu na rzecz Uchodźców oraz Budżetu Państwa.
Redakcja:
Inspirator edukacji prawnej
Współredaktorstwo: Woźniakowska, Dagmara
Warszawa : Fundacja Instytut Spraw Publicznych, copyright 2014
ISBN 9788376892641
227, [1] strona.
Redakcja:
Różni, ale równi : prawo a równe traktowanie cudzoziemców w Polsce
Współredaktorstwo: Gliszczyńska-Grabias, Aleksandra; Śledzińska-Simon, Anna
Warszawa : Stowarzyszenie Interwencji Prawnej, 2013
ISBN 9788360720158
313 stron.
Publikacja powstała w ramach wspólnego projektu Stowarzyszenia Interwencji Prawnej i Instytutu Spraw Publicznych pt. "Różni, ale równi - badania nad równym traktowaniem cudzoziemców w Polsce" wspófinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu na rzecz Integracji Obywateli Państw Trzecich oraz Budżetu Państwa.
Redakcja:
Poza systemem : dostęp do ochrony zdrowia nieudokumentowanych migrantów i cudzoziemców ubiegających się o ochronę międzynarodową w Polsce
Współredaktorstwo: Chrzanowska, Aleksandra
Warszawa : Stowarzyszenie Interwencji Prawnej, 2011
ISBN 9788360720097
227 stron.
Projekt HUMA network otrzymał z Unii Europejskiej w ramach Programu Zdrowia Publicznego (Executive Agency for Health and Consumers) na lata 2003-2008, European Program for Integration and Migration (EPIM) oraz Network of Europeans Fundations.
Redakcja:
Słabe ogniwa : wyzwania dla funkcjonowania systemu ochrony uchodźców w Polsce
Współredaktorstwo: Frelak, Justyna; Rzeplińska, Irena
Warszawa : Fundacja Instytut Spraw Publicznych, 2011
ISBN 9788376890234
216 stron.
Nazwa redakcji na okładce.
Redakcja:
Ziemia obiecana? : warunki pracy cudzoziemców w Polsce
Współredaktorstwo: Bojar, Hanna
Warszawa : Stowarzyszenie Interwencji Prawnej, 2011
ISBN 9788360720127
242 strony.
Publikacja powstała w ramach wspólnego projektu Stowarzyszenia Interwencji Prawnej i Instytutu Spraw Publicznych "Różni, ale równi - badania nad równym traktowaniem cudzoziemców w Polsce" współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu na rzecz Integracji Obywateli Państw Trzecich oraz Budżetu Państwa" finansowanego ze środków Fundacji im. Stefana Batorego.
Redakcja:
Przestrzeganie praw osób pozbawionych wolności : o monitorowaniu jednostek penitencjarnych
Współredaktorstwo: Niełaczna, Maria
Warszawa : Stowarzyszenie Interwencji Prawnej, 2008
ISBN 9788360720066
250, [1] strona.
Redakcja:
Prawne uwarunkowania integracji uchodźców w Polsce : komentarz dla praktyków
Warszawa : Stowarzyszenie Interwencji Prawnej, 2006
ISBN 9788360720004
180 stron.