Dylematy wokół obywatelskiego "prawa do referendum"

Konstytucja, rząd, parlament : księga jubileuszowa Profesora Jerzego Ciemniewskiego / pod redakcją Piotra Radziewicza i Jana Wawrzyniaka Warszawa : Wydawnictwo Sejmowe, 2014, s. 135-152.

Opinia prawna na temat właściwości Państwowej Inspekcji Pracy do badania przesłanek nierównego traktowania zawartych w ustawie z 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania

Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu 2014, nr 2, s. 237-246.

Opinia prawna w sprawie pociągnięcia do odpowiedzialności dyscyplinarnej przez okręgową radę adwokacką posła będącego jednocześnie adwokatem

Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu 2014, nr 2, s. 221-228.

Opinia prawna w sprawie stosowania art. 9a ust. 2 o Trybunale Stanu wobec dziennikarza wezwanego przez Komisję Odpowiedzialności Konstytucyjnej w charakterze świadka

Przegląd Sejmowy 2014, nr 1, s. 126-129.

Priorytetowe pytania prawne francuskich sądów o zgodność z konstytucją

Przegląd Sejmowy 2014, nr 1, s. 79-93.

One of the fundamental changes in the French Constitution of 1958, adopted in 2008, was to extend the powers of the Constitutional Council to include the examination of the conformity of laws with the Constitution - under the procedure of ex post review - on the initiative of citizens (question prejudicielle de constitutionnalité, QPC). Although the possibility of submitting to a constitutional court an allegation of unconstitutionality of a statutory provision during the pending litigation faces signifi cant constraints, in the light of the current model of the constitutionality review of statutes in France this change is a breakthrough, and the road to it was not so easy. The review of constitutionality of statutory provisions pursuant to Article 61-1 of the Constitution of 1958 has been widely used. There is an increase of importance of administrative and common courts as well as the supreme court authorities (Conseil d’Etat and Court of Cassation), which are responsible for an initial assessment of the application on the constitutionality of the legal provision and, then, the issuance of the decision - from which there are no appeal - to proceed further with QPC

Opinie prawne w sprawie zmiany regulaminu Sejmu w celu umożliwienia kandydatowi na prezesa Rady Ministrów udziału w debacie nad wnioskiem w sprawie wyrażenia wotum nieufności wobec Rady Ministrów w trybie art. 158 ust. 1 Konstytucji

Przegląd Sejmowy 2014, nr 6, s. 93-97.

Opinia prawna w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty

Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych 2014, nr 4, s. 122-133.

This opinion deals with a bill concerning conscientious objection clause in relation to doctors, contained in Article 39 of the Act on the Professions of Doctor and Dentist. The opinion emphasizes that the said provision (clause) in the current form is a manifestation of Poland’s constitutionally guaranteed freedom of conscience and religion. However, in so far as it on the same time imposes – on doctors guided in their professional practice by conscience – a duty to indicate the possible ways of obtaining diagnosis or treatment from another doctor, imposes limitations on their constitutional freedom of conscience and religion (Article 53 of the Constitution). An amendment of Article 39 of the Act, proposed in the bill, aims at strengthening the guarantee of that freedom. The responsibility for ensuring that patients have access to information about the institutions from which they can obtain medical assistance rests with the State.

Przedmiotem opinii jest ocena projektu ustawy o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, który przewiduje zmianę art. 39 ustawy z 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz.U. z 2011 r., nr 277, poz. 1634; dalej: u.z.l.) przez nadanie mu następującego brzmienia: Lekarz może powstrzymać się od wykonania świadczeń zdrowotnych niezgodnych z jego sumieniem, z zastrzeżeniem art. 30, z tym że ma obowiązek uzasadnić i odnotować ten fakt w dokumentacji medycznej. Lekarz wykonujący swój zawód na podstawie stosunku pracy lub w ramach służby ma ponadto obowiązek uprzedniego powiadomienia na piśmie przełożonego.

Opinia prawna w sprawie interpretacji art. 152 ust. 2 regulaminu Sejmu w świetle wątpliwości przedstawionych przez przewodniczącego Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa

Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych 2014, nr 3, s. 73-78.

Przedmiotem opinii jest odpowiedź na pytanie: czy art. 152 ust. 2 regulaminu Sejmu dotyczy również posiedzeń wyjazdowych komisji, o których mowa w art. 167, i w związku z tym, czy wnioskodawcy powinni spełniać wymagania zawarte w § 2 ust. 3 uchwały Prezydium Sejmu? Wątpliwości, o których mowa, powstały w związku z wnioskiem grupy posłów – członków Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, złożonym na podstawie art. 152 ust. 2 regulaminu Sejmu w sprawie zwołania wyjazdowego posiedzenia Komisji, którego tematem byłby „katastrofalny stan zagospodarowania lasów rejonu Puszczy Białowieskiej”. Wnioskodawcy kierują także zaproszenie do uczestnictwa w posiedzeniu Ministra Środowiska. Należy sprecyzować, że we wniosku nie odwołano się wprost do art. 167 regulaminu Sejmu, do którego nawiązał przewodniczący Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, podnosząc problem.

As determined by analysis, a committee sitting convened under Article 152. para. 2 at the request of a defined group of Deputies should concern matters falling within the scope of activities of a Sejm committee. In contrast, a supervisory measure established in Article 167 consists in inspecting and examining by committees of the activities of the entities specifically mentioned in that provision (enterprises, firms or government institutions; basic criterion for the designation of controlled entities is a form of property – the property of the Treasury). Moreover, there are no legal obstacles for the committee (or the committee’s presidium) convened in accordance with Article 152 para. 2 to decide on the visit of the committee members, to inspect the entity meeting the requirements specified in Article 167. The author stresses, however, that such a visit, or examination of activities, should take into account the aim expressed in Article 167, which is the assessment of the mode of action of specific entities managing the property belonging to the State Treasury.

W sprawie zakresu obowiązywania immunitetu materialnego przysługującego posłowi Bartoszowi Arłukowiczowi w kontekście jego wystąpienia podczas rozpatrywania wotum nieufności wobec niego jako urzędującego ministra

Przegląd Sejmowy 2014, nr 5, s. 109-114.

Współautorstwo: Mordwiłko, Janusz

Immunitet przysługuje tylko pewnym podmiotom sprawującym ważne funkcje publiczne, jest więc wyjątkiem w powszechnym zakresie pociągania do odpowiedzialności prawnej osób fizycznych, stanowiącym odstępstwo od ogólnej zasady równości wobec prawa. W ramach konstytucyjnego immunitetu przysługującego parlamentarzyście immunitet materialny ma charakter szczególny. Służy zapewnieniu parlamentarzyście swobody w sprawowaniu mandatu oraz ochronie zdolności do funkcjonowania parlamentu. Istota i charakter immunitetu materialnego sprawia zatem, iż zakres tego immunitetu musi być interpretowany ścieśniająco. Zbyt szerokie pojmowanie tej instytucji, dające podstawy do subiektywnych interpretacji, w praktyce stosowania tej instytucji może być podstawą nadużyć. Trzeba jednocześnie mieć na względzie, że immunitet materialny ma gwarantować parlamentarzyście wykonywanie przez niego mandatu. Nie jest możliwa precyzyjna regulacja ustawowa tej materii i enumeratywne wyliczenie wszystkich potencjalnych sytuacji, w których działalność parlamentarzysty objęta byłaby ochroną immunitetową, toteż pytanie o przebieg granicy, od której uzależniona jest odpowiedzialność deputowanego, musi być rozstrzygana na tle konkretnego stanu faktycznego. Praktyka parlamentarna pokazuje, że odróżnienie działalności związanej z wykonywaniem mandatu poselskiego od aktywności pozostającej poza jego zakresem nasuwa szereg wątpliwości, zwłaszcza gdy, jak w omawianej sprawie, następuje zbieg szeregu okoliczności faktycznych i prawnych. Istotne jest zatem posługiwanie się różnymi kryteriami pozwalającymi na ocenę związku danego działania podjętego przez deputowanego z wykonywaniem jego funkcji przedstawicielskiej. O objęciu ochroną immunitetową przesądza charakter działania służącego wykonywaniu mandatu, czyli działania, do którego prawnie może być legitymowany tylko poseł. Z przebiegu 59. posiedzenia plenarnego Sejmu wynika, że wystąpienie posła B. Arłukowicza stanowiące przedmiot niniejszej opinii miało miejsce w trybie przewidzianym wyłącznie dla ministra, co oznacza, że osoba pełniąca funkcję ministra wystąpiłaby w tym charakterze także wtedy, gdyby nie piastowała mandatu poselskiego. W moim przekonaniu, uwzględnienie poza aspektem podmiotowym (poseł w charakterze ministra) oraz przedmiotowym (rodzaj działania — wystąpienie na posiedzeniu plenarnym) także aspektu proceduralnego omawianego zagadnienia (wystąpienie w trybie przewidzianym wyłącznie dla ministra) pozwala na rozgraniczenie działania osoby piastującej mandat poselski od jej działania jako ministra i uznanie, iż podlegająca ocenie wypowiedź B. Arłukowicza nie jest objęta ochroną immunitetową.