Władza, wiedza, prawo : eksperci a decyzje polityczne

Przegląd Prawa Konstytucyjnego 2025, nr 1 (83), s. 69-81.

Tekst prezentuje zagadnienie rzeczywistej funkcji ekspertyz prawnych w sprawowaniu władzy i życiu politycznym. W tekście wskazane są wątpliwości dotyczące celów zasięgania opinii w procesie podejmowania decyzji, a następnie cechy opinii w zakresu prawa, obiektu kontestowalnego i nie poddającego się jednorodnej metodologii. Z tym związana jest iluzja obiektywności i weryfikowalności opinii prawnych, a zatem ich szczególne miejsce w uzasadnianiu podejmowanych decyzji władczych. Jak wskazuje autor, wykorzystanie autorytetu epistemicznego w życiu politycznym jest szczególnym narzędziem sprawowania władzy.

The article presents the issue of the real function of legal expertise in governance and political life. The text indicates doubts about the purposes of consulting opinions in the decision-making process, followed by the characteristics of opinions in the field of law, a contestable object and not subject to homogeneous methodology. Related to this is the illusion of the objectivity and verifiability of legal opinions, and therefore their special place in justifying authoritative decisions. As the author points out, the use of epistemic authority in political life is a particular tool for the exercise of power.

Planowanie przestrzeni : czy ktoś go potrzebuje?

Prawodomieszkania.pl z 18.06.2025 r.

Współautorstwo: Warsza, Robert

Deficyt mieszkań? : To nie takie proste... : O problemach mieszkalnictwa społecznego

Prawodomieszkania.pl z 18.04.2025 r.

Współautorstwo: Załęczna, Magdalena

Ukrainian Refugees in Poland : Between Reception and Integration

Quarterly on Refugee Problems - AWR Bulletin 2025, t. 64, nr 2, s. 206–224.

Współautorstwo: Mężykowska, Aleksandra

The outbreak of full-scale Russian aggression against Ukraine on 24 February 2022 initiated a long-term and unprecedented exodus of Ukrainian citizens. By the end of 2002, 3.8 million Ukrainians had crossed the border into Poland, and some 1.4 million Ukrainian refugees were staying in Poland. In our report, we briefly present the main legislative efforts made by the Polish authorities to regulate the legal status of incoming Ukrainians fleeing their country. We also identify the main obstacles and challenges faced by the Polish government and society in connection with the social integration of Ukrainians in Poland. From today’s perspective, it is clear that there were several shortcomings in the humanitarian response and assistance, which weakened the social anchorage of Ukrainians and explain why only 30% of Ukrainian IDPs who found refuge in Poland chose to stay.

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License and was accepted for publication on 14/5/2025. It waspart of a project called “Shelter law-making: Legal response to massive migration caused by Russian aggression against Ukraine”, co-financed by the International Visegrad Fund (Grant no. 22320067).

A Polish Reform of Judiciality : How to Demand and Bury Judicial Accountability

Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem 2024, t. 16, nr 2, s. 31-46.

Współautorstwo: Zaleśny, Jacek

W paradygmacie rozliczalności władzy sądzenia, w artykule poddano rozważaniu skutki reformy sądownictwa przeprowadzanej w Polsce po 2015 roku. Dowodzi się, że zmniejszyła ona niezależność sądów i przyniosła efekt przeciwny do zamierzonego, jeśli chodzi o głoszoną przez prawodawcę potrzebę wzmocnienia sędziowskiej rozliczalności. Z tej perspektywy poznawczej poddano analizie zmiany w sposobie powoływania sędziów, postępowaniu dyscyplinarnym i zarządzaniu sądami, zwracając uwagę na zdolność do rozliczania się z powierzonej sędziom władzy. Reformy wprowadzone pod hasłem zwiększenia sędziowskiej rozliczalności uczyniły ją synonimem politycznego uzależnienia sędziów, co jest całkowitym przeciwieństwem rozliczania się z powierzonej władzy.

The article explores the outcomes of the judicial reform in Poland after 2015, which diminished judicial independence; and it has also been counter-productive in terms of the proclaimed need of judicial accountability. The changes made to how judges are appointed, disciplinary procedure and the management of the courts are discussed from this perspective, observing the capacity to give an account of the power entrusted to judges. The aim of the study is to show that the reforms introduced under the banner of increasing judicial accountability have made that accountability synonymous with the judges being held politically dependent, which is quite the opposite of accounting for the power entrusted. The research methods used in the text are the dogmatic method and case study.

Deputies as Subjects of Parliamentary Accountability : Means of Action

Gdańskie Studia Prawnicze 2024, nr 3 (64), s. 47-57.

Współautorstwo: Zaleśny, Jacek

Celem artykułu jest przedstawienie najważniejszych zagadnień związanych z problematyką rozliczalności pomiędzy parlamentarzystami a rządem (jego członkami) z perspektywy porównawczej. Autorzy zidentyfikowali i scharakteryzowali różne instrumenty odpowiedzialności, którymi dysponują parlamentarzyści, dochodząc do wniosku, że są to narzędzia pozwalające im rozliczać rząd i jego agencje. Dzięki tym instrumentom parlamentarzyści mogą uzyskać informacje na temat konkretnych wydarzeń dotyczących rządu (jego agend), konkretnych polityk realizowanych przez rząd (ministrów), a także ogólnych działań rządu.

The article presents the most important issues in the accountability relationship between MPs and governments and their members. The various instruments of accountability at the disposal of MPs are comparatively identified and characterised. On this basis, the article argues that MPs have the instrumentality to hold the government and its agendas to account. They have tools at their disposal to obtain information on specific events concerning governments and their agencies, individual policies pursued by governments and their agencies, as well as the overall activities of governments.

Obowiązki państwa wynikające z praw mieszkaniowych w świetle orzecznictwa ETPC

Prawo i Więź 2024, nr 5 (52), s. 415-436.

Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności nie przewiduje praw socjalnych i nie wyznacza kierunków polityk społecznych. Jednak ochrona praw związanych z zaspokojeniem potrzeb mieszkaniowych znajduje się w obszarze zainteresowań Trybunału na podstawie przepisów Konwencji, w szczególności art. 8 i 6 oraz art. 1 Protokołu 1 oraz art. 2 Protokołu 4. Z wypowiedzi Trybunału można zrekonstruować ramy prawne zobowiązań państw w ramach poszanowania i ochrony prawa do mieszkania na gruncie europejskiego systemu ochrony praw człowieka. Jak wykazuje analiza orzecznictwa, obowiązki te mają w przeważającej części charakter proceduralny. Na szczególną uwagę zasługują także potraktowanie ochrony prawa do mieszkania w stosunkach horyzontalnych oraz katalog dóbr uznanych przez Trybunał za legitymowane cele ochrony wobec praw do mieszkania.

The European Convention for the Protection of Human Rights and Funda-mental Freedoms does not provide for social rights and does not prescribe social policies. However, the protection of rights relating to the satisfaction of housing needs is of interest to the Court on the basis of the provisions of the Convention, in particular Articles 8 and 6 and Article 1 of Protocol 1 and Article 2 of Protocol 4. From the Court’s decisions, it is possible to reconstruct the legal framework of the obligations of States in respecting and protecting the right to housing under the European human rights protection system. As an analysis of the case law shows, these obligations are predominantly procedural. The treatment of the protection of the right to housing in horizontal relations and the catalogue of goods recognised by the Court as legitimate aims to limit housing rights also deserve special attention.

Artykuł powstał w związku z realizacją projektu „Prawo do mieszkania” finansowanego w ramach Programu MEiN: Nauka dla Społeczeństwa II.

On the Myth of Electoral Accountability

Studia Iuridica Lublinensia 2024, t. 33, nr 1, s. 159-178.

Współautorstwo: Zaleśny, Jacek

The article presents scientific research on certain assumptions concerning electoral accountability and provides conceptual insights. The central hypothesis is to demonstrate the illusory nature of accountability for the exercise of power once the electoral process comes to an end. An analysis is made of the character and epistemic value of electoral accountability as a myth – a creation structuring an image of political reality. The research is supported by empirical evidence from contemporary social studies. The purpose of the article is to show that the concepts of representation and accountability in political relations are mythical constructs; such an insight allows us to better understand the false expectations those constructions lead to. The study takes an international approach and contributes to worldwide deliberations on political representation.

W artykule przedstawiono badania naukowe dotyczące założeń dotyczących rozliczalności wyborczej oraz spostrzeżenia koncepcyjne. Główną hipotezą jest wykazanie iluzorycznego charakteru rozliczalności za sprawowanie władzy po zakończeniu procesu wyborczego. Analizie poddano charakter i wartość epistemiczną rozliczalności wyborczej jako mitu – tworu budującego obraz rzeczywistości politycznej. Badania są poparte dowodami empirycznymi ze współczesnych badań społecznych. Celem artykułu jest pokazanie, że pojęcia reprezentacji i rozliczalności w stosunkach politycznych są konstruktami mitycznymi. Pozwala to lepiej zrozumieć błędne oczekiwania, do jakich one prowadzą. Przeprowadzone badania mają charakter międzynarodowy i wpisują się w ogólnoświatowe rozważania nad reprezentacją polityczną.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej a sankcje w postaci konfiskaty rzeczy

Białostockie Studia Prawnicze 2023, t. 28, nr 1, s. 269-280.

Współautorstwo: Jabłoński, Mariusz; Olechno, Artur; Składowski, Konrad; Zaleśny, Jacek

Sanctions, including individual sanctions, relating to property usually apply with war conflicts. Their imposition by international subjects in domestic law raises the question of whether the Constitution of the Republic of Poland allows for the expropriation considered to be related to the attacking state, since, regardless of external circumstances, Poland remains a constitutional state which protected a property. In the article we argue that on the basis of the current Constitution of the Republic of Poland, it is not permissible to seizure the property of private entities considered to be related to the attacking state, under conditions analogous to the currently applied measures of targeted sanctions like freezing of assets. If the expropriaton were to take place, it would require an amendment to the Constitution of the Republic of Poland. In order to solve the research task, the dogmatic method and legal interpretation appropriate to the Polish science of constitutional law were used in the work.

Porównawcze studium przedmiotu prac komisji śledczych : co leży w interesie publicznym?

Przegląd Prawa Konstytucyjnego 2023, nr 6 (76), s. 15-27.

Współautorstwo: Zaleśny, Jacek

W artykule zostało zaprezentowane porównanie zadań realizowanych przez komisje śledcze w trzech państwach o parlamentarnym systemie rządów i utrwalonym modelu funkcjonowania instrumentów kontroli egzekutywy: Włoszech, Niemczech i Polsce, z uwzględnieniem kontekstu innych państw europejskich. Badania dotyczą sposobu funkcjonowania komisji śledczych i praktyki działania tej instytucji oraz efektów ich prac. W szczególności w tekście omówione są zagadnienia związane z przedmiotem prac komisji śledczych, regulowanych w ogólny sposób w normach konstytucyjnych. Dokonano także klasyfikacji przedmiotów zainteresowania komisji. Wnioski płynące z tego porównania mogą stać się przyczynkiem do analizy zmieniającej się funkcji parlamentu, a przede wszystkim do rozważenia ewolucji relacji rozliczalności władzy wykonawczej.

The article presents a outline of the tasks performed by committees of inquiry in three countries with a parliamentary system of government and a well-established model of functioning of executive control instruments: Italy, Germany and Poland, also taking into account the context of other European countries. The research concerns the functioning of the commission, and the practice, as well as the effects of its activities. In particular authors analyze subject matters of committees of inquiry in selected countries, regulated in very general way in constitutional law. The conclusions drawn from this comparison can become a contribution to the analysis of the changing functions of parliament and accountability relations.

GAFAM : globalne korporacje cyfrowe jako uczestnicy procesów politycznych

Przegląd Prawa Konstytucyjnego 2022, nr 3 (67), s. 225-236.

Współautorstwo: Zaleśny, Jacek

W artykule poddano analizie udział transnarodowych spółek GAFAM w sprawowaniu władzy klasycznie uznawanej za państwową. Zgodnie z naszą tezą, ich znaczenie dotyczy nie tylko zagadnień biznesowych, ale również ingerencji w krajowe stosunki polityczne. Polega na zastępowaniu kompetencji dotychczas należących do władze państwa, tak w sferze polityki międzynarodowej jak i wewnętrznej. Pisząc o spółkach GAFAM mamy na myśli nie tylko konkretne spółki Google, Amazon, Facebook (aktualnie Meta Platforms), Apple i Microsoft, które są najbardziej wyrazistym przykładem na potwierdzenie naszej tezy, ale także inne spółki globalne, o podobnym modus operandi działania.

The article analyzes the participation of GAFAM transnational corporations in the exercise of classically regarded as state power. According to our thesis, their importance applies not only to business issues, but also to interference in national political relations. It replaces the competences hitherto belonging to the state authorities, both in the sphere of international and internal politics. When mentioning about GAFAM companies, we mean not only specific companies such as Google, Amazon, Facebook (currently Meta Platforms), Apple and Microsoft, which are the most expressive examples confirming our thesis, but also other global companies with a similar operating modus operandi.

Committees of Inquiry : Some remarks on accountability in practice

Oñati Socio-Legal Series 2022, t. 12, nr 6, s. 1589-1621.

Committees of inquiry are a permanent part of parliamentary systems in most countries. They are designed as bodies referred to in extraordinary situations where a crisis or scandal raises questions about the accuracy and diligence of government action and calls into question the operation of regular mechanisms of executive oversight. The tasks of committees of inquiry are therefore an excellent environment for the enforcement of government accountability by the legislature. The paper examines how committees of inquiry in three parliamentary systems (Italy, Germany and Poland) are designed – what are the crucial factors and features of the legal framework for exercise of accountability? The second aim is to analyse how they have worked and what have been subject matter of COIs during last two decades. The experience of committees in the selected countries leads to the conclusion that – despite an important role in discovering and assigning blame for faults and maladministration – they are losing their ability to enforce governmental accountability, and parliaments seem to have abandoned the search for the real causes of undesirable phenomena in favour of managing blame and creating an impression of being involved in matters of interest to voters.

Las comisiones de investigación forman parte permanente de los sistemasparlamentarios de la mayoría de los países. Están concebidas como órganos a los que seacude en situaciones extraordinarias en las que una crisis o un escándalo plantean dudassobre la exactitud y la diligencia de la acción gubernamental y ponen en tela de juicio el funcionamiento de los mecanismos habituales de control del ejecutivo. Por lo tanto, las tareas de las comisiones de investigación constituyen un entorno excelente para la aplicación de la responsabilidad gubernamental por parte del poder legislativo. El documento examina cómo están diseñadas las comisiones de investigación en tressistemas parlamentarios (Italia, Alemania y Polonia): ¿cuáles son los factores y características cruciales del marco legal para el ejercicio de la responsabilidad? El segundo objetivo es analizar cómo han funcionado y cuál ha sido el objeto de la s comisiones de investigación durante las dos últimas décadas. La experiencia de las comisiones en los países seleccionados lleva a la conclusión de que –a pesar de suimportante papel en el descubrimiento y la atribución de culpas por faltas y malaadministración– están perdiendo su capacidad de hacer cumplir la responsabilidadgubernamental, y los parlamentos parecen haber abandonado la búsqueda de las verdaderas causas de los fenómenos indeseables en favor de la gestión de las culpas y la creación de una impresión de estar involucrados en asuntos de interés para los votantes.

Komisje śledcze w Polsce międzywojennej

Przegląd Prawa Konstytucyjnego 2021, nr 4 (62), s. 287-299.

Współautorstwo: Polak, Piotr

Komisje śledcze stanowią istotny element kontroli sprawowanej nad władzą wykonawczą przez parlamentarzystów. W Polsce ta instytucja ma także długą tradycję, choć kształtowaną na przestrzeni stulecia dwukrotnie od początku, w zupełnie innych warunkach ustrojowych. Nasz artykuł ma za zadanie zaprezentowanie regulacji oraz działania takich komisji w okresie przed i po uchwaleniu Konstytucji z 1921 r. Przyjrzenie się regulacjom i praktyce z okresu dwudziestolecia pozwoli na lepsze zrozumienie uregulowania i funkcjonowania komisji śledczych przewidzianych w art. 111 Konstytucji z 1997 r., powstałej – jak deklaruje jej preambuła „w nawiązaniu do najlepszych tradycji Pierwszej i Drugiej Rzeczypospolitej”.

Committees of inquiry are an important element of parliamentary oversight of the executive. In Poland, this institution also has a long tradition, although it was shaped twice over the course of a century from the beginning, under completely different system conditions. Our article aims to present the regulations and activities of such committees in the period – before and after the adoption of the 1921 Constitution. A closer look at the regulations and practice from the twenty-year period will allow for a better understanding of the regulation and functioning of the committees of inquiry provided for in Art. 111 of the Constitution of 1997, created – as its preamble declares – “in reference to the best traditions of the First and Second Polish Republic”.

Unconstitutionality of Access to Abortion for Embryo-Pathological Reasons : judgment of the Constitutional Tribunal of Poland of 22 October 2020, K 1/20

International Human Rights Law Review 2021, nr 1, s. 168-179.

This article comments on the Polish Constitutional Tribunal judgment delivered on 22 October 2020 on the unconstitutionality of the provision of the Act of 1993 allowing for the termination of pregnancy for embryo-pathological reasons. The author provides a commentary on the judgment from the point of view of its formal features and content and demonstrates that it violates in both respects the right to privacy and freedom from inhuman or degrading treatment, as it was passed without taking into account nor properly balancing the rights of a pregnant mother in a situation of particular vulnerability.

Oblicza i aporie rozliczalności władzy sędziowskiej

Przegląd Prawa Konstytucyjnego 2020, nr 4 (56), s. 15-34.

Artykuł dotyczy dokonuje próby odseparowania rozliczalności sędziowskiej od form odpowiedzialności sędziów. Prezentuje propozycję terminologiczną rozliczalności sędziowskiej w nauce prawa, przedstawia podstawowe założenia realizacji rozliczania władzy sędziowskiej wobec form odpowiedzialności, proponując rozdzielenie tych kategorii oraz zakres przedmiotowy i podmiotowy rozliczalności. Rezultatem analizy są wnioski do-tyczące form rozliczalności poprzez uzasadnienie decyzji sędziowskich oraz zarysowa-nie zagrożeń, jakie dotyczą tej kategorii.

The article regards the problem how to separate judicial accountability from the other forms odf judges liability. It presents a proposal of judicial accountability concept in le-gal science, the basic assumptions for the settlement of judicial power towards forms of responsibility, proposing the separation of these categories. and the subject and object scope of judicial accountability. The result of the analysis are conclusions on the forms of accountability within judicial power, especially judges’ decisions – and outlining some threats that apply to them.

The Worth of the Priceless, and the Price of the Worthless : does the Modern Art Market Affect the Freedom of Artistic Creativity?

Przegląd Prawa Konstytucyjnego 2020, nr 5 (57), s. 501-512.

The text presents some features of the contemporary art market and a few specific issues related to the valuation and circulation of works of art. The specificity of the art market, the role of experts and intermediaries, difficulties in valuing works of modern art, have an impact on the scope and content of the protection of moral and material interests resulting from artistic production, the scope and content of freedom of artistic creativity. Processes of valuing artworks bring questions on the necessity of the introduction of regulatory mechanisms to increase the transparency of transactions, in order to protect the value of works of art and the freedom of artistic creativity.

Artykuł prezentuje kilka cech współczesnego rynku sztuki związanych z ewaluacją i obrotem dziełami sztuk pięknych. Specyfika rynku sztuki, zwłaszcza rola ekspertów i pośredników w obrocie, w świetle trudności w miarodajnej ocenie wartości dzieł sztuki współczesnej mają wpływ na zakres i treść ochrony interesów osobistych i majątkowych twórców, a w konsekwencji – zakres i treść wolności twórczości artystycznej. Procesy wyceny dzieł sztuki uzasadniają tezę o konieczności wprowadzenia mechanzmów regulacyjnych w celu zwiększenia transparentności transakcji w celu ochrony wartości dzieł sztuki i wolności twórców, jak też zagwarantowania pozostałym uprawnionym dostępu do efektów pracy artystycznej.

Accountability as a Category of Constitutional Law : Terminological Considerations

Comparative Law Review 2020, vol. 26, s. 199-224.

Współautorstwo: Zaleśny, Jacek

This text presents the category of accountability, which is well known in the social sciences, in the context of constitutional law institutions as a useful tool for reflecting on the development of the taking/giving of an account by reporting to the entity that entrusted the constitutional law institutions with their function. The article argues that accountability can be a pivotal category in at least three dimensions: 1) for the implementation of the principle of the democratic entrustment of power within the obtained mandate; 2) the division of powers and the system of mutual entrustment and settlement of their performance, as well as 3) accounting for competencies entrusted to public administration. The text presents the features of accountability in the system of the division of powers, with the indication of key problems in this area, and briefly presents the institutions of constitutional law that can be treated as serving the implementation of accountability.

Public Morality as a Legitimate Aim to Limit Rights and Freedoms in the National and International Legal Order

Contemporary Central & East European Law 2019, nr 1, s. 10-20.

Współautorstwo: Kubuj, Katarzyna; Mężykowska, Aleksandra

Domestic legislation and international instruments designed for the protection of human rights provide for general clauses allowing limitations of rights and freedoms, e.g. public morals. A preliminary analysis of the case-law leads to the observation that both national courts and the European Court of Human Rights, when dealing with cases concerning sensitive moral issues, introduce varied argumentation methods allowing them to avoid making direct moral judgments and relying on the legitimate aim of protecting morality. In the article the Authors analyse selected judicial rulings in which moral issues may have played an important role. The scrutiny is done in order to identify and briefly discuss some examples of ways of argumentation used in the area under discussion by domestic and international courts. The identification of the courts’ methods of reasoning enables us in turn to make a preliminary assessment of the real role that the morality plays in the interpretation of human rights standards. It also constitutes a starting point for further consideration of the impact of ideological and cultural connotations on moral judgments, and on the establishment of a common moral standard to be applied in cases in which restriction on human rights and freedoms are considered.

Klątwa, śmierć i dziewczyna : o finansowaniu sztuki performatywnej ze środków publicznych

Przegląd Prawa Konstytucyjnego 2019, nr 2 (48), s. 165-190.

Tekst ten dotyczy refleksji nad potrzebą rozróżnienia funkcji ustalenia granic dopuszczalności twórczości i wypowiedzi artystycznej oraz mecenatu i organizacji życia kulturalnego finansowanego ze środków publicznych. Omawia wybrane regulacje dotyczące wpływu władz publicznych działających jak organizatorzy życia kulturalnego na twórczość artystyczną w zakresie sztuk performatywnej i wskazuje jej deficyty oraz potrzebę stosowania i przejrzystego wyznaczania kryteriów merytorycznych oraz dotyczących granic wolności artystycznej w finansowaniu i organizacji życia artystycznego.

This text concerns the reflection on the need to distinguish the function of determining the limits of artistic creativity and expression, and the patronage and organization of cultural life financed from public funds. He discusses Polish regulations concerning the influence of public authorities as organizers of cultural life on artistic creation in the field of performing arts and indicates the deficits and the need for clearer indication and application of substantive criteria in decisions about financing and managing artistic life, regarding limits of artistic expression.

Rada Sądownictwa Szkocji i szkocka Rada Nominacji Sędziowskich

Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i Administracji 2019, t. 119, s. 205-214.

Artykuł przedstawia strukturę, kompetencje i funkcje dwóch ciał odpowiedzialnych w Szkocji za ochronę niezależności sądownictwa. W tekście zaprezentowano także reformy, jakim podlega szkockie sądownictwo w XXI wieku, oraz strukturę sądownictwa w Szkocji.

The article presents the structure, competences and functions of the two bodies responsible for protecting the independence of the judiciary in Scotland. The text also presents the reforms to which the Scottish judiciary has been subject in the 21st century and the organisation of the judiciary in Scotland.

Między oczekiwaniami a efektami : analiza skutków regulacji ex post jako instrument w procesie legislacyjnym

Przegląd Prawa Konstytucyjnego 2018, nr 5 (45), s. 74-92.

Celem prawodawcy jest, aby ustanowione przez niego prawo wywoływało zamierzone efekty społeczne i ekonomiczne. Istnieje niekwestionowana potrzeba ewaluacji stanowionego prawa, dokonywania rzetelnej analizy rzeczywistych efektów regulacji, choć stosunkowo niechętnie tego typu mechanizmy oceny są wdrażane przez prawodawców. Trudniejsze i bardziej dyskusyjne jest natomiast znalezienie satysfakcjonujących metod i instrumentów, za pomocą których należy prowadzić miarodajne badania efektywności regulacji prawnych. Niniejszy tekst poświęcony jest przedstawieniu pewnych rozwiązań dotyczących procedur i kryteriów w zakresie analizy skutków regulacji prawnych, modelowych warunków takiej oceny oraz przedstawienia polskiej regulacji i praktyki w tym zakresie.

The obvious goal of any legislator is establishing the intended social and economic effects with the law. Therefore, there is an unquestionable need to evaluate the law, to make a thorough analysis of the actual effects of regulation, although relatively reluctantly these types of assessment mechanisms are implemented by lawmakers. However, it is much more difficult and more debatable to find satisfactory methods and instruments that should be used to conduct meaningful research into the effectiveness and efficiency of legal regulations. This text concerns some procedures and criteria in the field of analyzing the effects of legal regulations in comparative perspective and presents model conditions of such an assessment, as well as Polish regulations and practices in this area.

Wybór sędziów konstytucyjnych jako element legitymizacji sądu konstytucyjnego

Państwo i Prawo 2018, nr 5, s. 43-62.

The article discusses the assumptions relating to the legitimizing function of the election of constitutional court justices; in particular due to vesting them with a democratic mandate granted by the parliament or other political bodies (the president). These assumptions are inherently inconsistent with the assumption of the most professional competencies and impartiality of constitutional court justices. The article proposes an alternative way of seeking the legitimacy of constitutional court’s status and activities - by the court’s participation in the deliberations relating to public values and public reasons.

Recent Polish Public Law Reforms

European Public Law 2018, t. 24, nr 2, s. 195-209.

Rytualne ofiary a moralność publiczna : analiza argumentacji Trybunału Konstytucyjnego (K 52/13) i Sądu Najwyższego USA (508 U.S. 520.1993)

Państwo i Prawo 2017, nr 4, s. 34-47.

The article aims to depict persuasive potential of decisions in constitutional cases made by the US Supreme Court and the Polish Constitutional Court. Both judgments concern the freedom of religion (the free exercise clause); on these examples the differences in argumentation are analysed, especially in using abstract concepts and constructs and seeking justification in arguments that go beyond the worldview category to rationalise the judgment. The conclusion of the article is that there is much greater persuasive potential in judgments which are reasoned on low-level principles and outside legal formalism than in judgments that follow the formalist approach and refer to basic values and principles.

Utopian Concept, Mixed Structure, Digital Extent and New Claims

International Human Rights Law Review 2017, t. 6, nr 2, s. 176-204.

The right to artistic culture, as a set of rights and freedoms associated with participation in artistic culture, can be regarded as a kind of umbrella term, consisting of an array of rights and freedoms related to the freedom to create and share one’s own works, the right to experience the works of others, setting the boundaries in horizontal relations between artists, and the freedom of access and creation on the basis of available works. The right to culture in European states with state patronage systems means also fulfilling a number of positive obligations, particularly connected to the fair financing of artistic life and universally assured access to it. This right is not by nature homogeneous and cannot be categorised only as a social right, while some components of it are already established and protected in civil rights systems of protection. Finding the elements of this right in the European Court of Human Rights (ECtHR) case-law and domestic legal measures delivers the evidence on its complex nature and allows the pointing out of some paradoxes in its development. It also considers the justiciability to the right to culture.

Polish Constitutional Tribunal Crisis : Political Dispute or Falling Kelsenian Dogma of Constitutional Review

European Public Law 2017, t. 23, nr 3, s. 489-506.

Narracyjność w aktach stosowania prawa

Państwo i Prawo 2015, nr 11, s. 52-66.

The article presents briefly the Law and Literature movement, which presumes that legal texts are a literary genre, then outlines the assumptions and functions of narrative analysis of legal texts. Drawing on examples of judgments of the US Supreme Court and the Polish Constitutional Tribunal, the author argues a need to use narrative means in legal texts and to make use of the cultural competencies of readers to achieve the goal, which is legitimizing the acts of application of law. Their legitimacy is based on the reader's conviction that judicial decisions are right – and the necessary condition for that is to make these judgments clear and justifiable.

Instytucja recall election w regulacjach stanowych USA

Studia Wyborcze 2015, t. 20, s. 55-77.

W artykule przedstawiono genezę, rozwiązania prawne i praktykę stosowania instytucji recall election w systemie prawa amerykańskiego. Wskazane zostały także podniesione w orzecznictwie sądów USA kwestie związane z konstytucyjnością odwoływania osób pełniących funkcje publiczne z wyboru, takie jak trwałość man-datu, zasada reprezentacji i republikańskiej formy rządów.

The article depicts recall election in US legal orders and practice. It also regards some fundamental questions concerning constitutionality of recall – like a right of public officer to remain the seat full period of the term, representativeness and republican form of government.

Opinia prawna w sprawie zakresu odpowiedzialności prawnej Prezesa Najwyższej Izby Kontroli

Przegląd Sejmowy 2015, nr 6, s. 138-152.

Konkretyzacja norm praw człowieka : propozycje możliwych kierunków rozwiązań

Principia 2015, nr 61-62, s. 143-158.

Artykuł omawia nieredukowalność norm z zakresu praw człowieka do reguł logiki i sylogistycznego modelu stosowania prawa. Omawia propozycję aplikacji metody hermeneutycznej w procesie sądzenia, której efektem jest doprowadzenie do odpowiedniości oczekiwanych sensów faktów i norm prawnych.

In this article, the author discusses the irreducibility of the norms of human rights to the rules of logic and to a syllogistic model for the application of law. She discus- ses the proposal of applying hermeneutical method to the process of adjudication, which could lead to a correspondence between the meanings of legal facts and norms.

Normatywizacja pamięci zbiorowej w preambułach do konstytucji państw postkomunistycznych

Przegląd Prawa Konstytucyjnego 2014, nr 2, s. 233-250.

Stany wyjątkowe w systemach konstytucyjnych : doświadczenie 13 grudnia 1981 a teoria i praktyka stanów nadzwyczajnych

Prawo i Polityka 2014, nr 5, s. 52-72.

The article describes contemporary models of states of emergency, indicated by constitutionalists and legal theorists, to point out specific and necessary features of states of emergency and their theoretical models. These introductory commentaries are made to analyze Polish Martial Law decrees of 1981. The author concludes that Polish experience of martial law in 1981 cannot be treated as fulfilling conditions of state of emergency recognized by constitutional law in modern states.

Nuda w pałacu sprawiedliwości : o edukacji prawniczej w Polsce

Prawo i Więź 2013, nr 2 (4), s. 60-71.

Rozliczenie z przeszłością jako działanie legitymizacyjne

Prawo i Więź 2012, nr 2 (2), s. 7-29.

Trzy wymiary prywatności : strefa prywatna i publiczna we współczesnym prawie i teorii społecznej

Przegląd Prawa Konstytucyjnego 2013, nr 1, s. 33-52.

Prawo do kultury w katalogu praw człowieka

Przegląd Prawa Konstytucyjnego 2013, nr 3, s. 27-55.

Normatywizacja tożsamości zbiorowej w preambułach do konstytucji państw postkomunistycznych

Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna 2013, t. 2, nr 2, s. 104-133.

Preambles are parts of constitutions, which are visibly neglected in legal theory and constitutional law. They are defined as solemn introductions to constitutions, which indicate the sovereign, historical and political context of increasing the new constitutional order, main aims and principles – the foundation of constitution. Such elements are also commonly apparent in most of post communist constitutions of European states. The article shows the integrative function of these preambles, achieved by using clauses creating and maintaining the identity of political community. The clauses with this function are identified as: statements regarding national and cultural heritage, declaration of sovereign as people or nation, and expression of common aims and fundamental principles of community. The article investigates these elements in texts of preambles to post-communist constitutions and indicates their role as tending to create the national identity.

Ochrona zabytków jako ograniczenie prawa własności rzeczy zabytkowej : uwagi na tle orzecznictwa ETPC w sprawie Potomscy przeciwko Polsce z dnia 29 marca 2011 r.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego 2011, nr 2, s. 187-205.

Odpowiedzialność państwa polskiego za mienie zabużańskie

Państwo i Prawo 2010, nr 2, s. 57-69.

Współczesne zagrożenia wolności informacji w prasie

Przegląd Prawa Konstytucyjnego 2010, nr 1, s. 17-29.

Współczesne zagrożenia wolności informacji w prasie. Prz.Prawa Konstytucyjnego 2010 nr 1 s. 17-29, Sum.

Dobro wspólne jako kategoria normatywna

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica 2009, nr 69, s. 61-72.

The term “common good”, understood as the good shared by all the society (community), is well known in ancient and modern philosophy and in theory of politics, but very seldom is directly articled in law documents. This idea of common good has few senses described in the article: aggregative, common, suppressive, and integral. Always, however, the idea has been connected with doctrine of natural law. The term “common good” has also normative sense. This article compares the senses of Irish and Polish Constitutions, both of them use this idea in normative texts. Analysis of Polish Constitutional Tribunal decisions leads to conclusion that the sense of common good in Polish practice is not clear and has very weak association with doctrine (of natural law).

Wolność wirtualnej wypowiedzi

Państwo i Prawo 2008, nr 2, s. 48-60.

Nieprawda a bezprawność : wybrane zagadnienia z praktyki określania granic wolności prasy

Przegląd Sejmowy 2008, nr 2, s. 135-158.

Rola publicznego dyskursu w demokratycznym sprawowaniu władzy : szukanie prawdy czy porozumienia?

Studia Prawno-Ekonomiczne 2008, nr 77, s. 9-28.

Rola publicznego dyskursu w demokratycznym sprawowaniu władzy : szukanie prawdy czy porozumienia?

Ius et Administratio 2007, nr 3, s. 7-23.

Dopuszczalność udostępniania danych osobowych przy cesji wierzytelności : rozważania na tle wyroku z 6 czerwca 2005 r. I OPS 2/05

Radca Prawny 2006, nr 1, s. 51-57.

Współautorstwo: Sakowska, Marlena

Władza jako obiekt analizy nauk prawnych i społecznych

Państwo w świecie współczesnym 2006, s. 111-128,

Współautorstwo: Trzciński, Krzysztof

Władza jako obiekt analizy nauk prawnych i społecznych. W: Państwo w świecie ... s. 111-128,

Lustracja : o jeden wykaz za dużo

Rzeczpospolita 2006, nr 190.

Współautorstwo: Sakowska-Baryła, Marlena

[Dotyczy zmiany ustawy].

Przetwarzanie danych osobowych a przelew wierzytelności

Państwo i Prawo 2005, nr 11, s. 30-46.

Współautorstwo: Sakowska, Marlena

"Klauzula prasowa" z ustawy o ochronie danych osobowych jako gwarancja wolności wypowiedzi

Państwo i Prawo 2005, nr 1, s. 68-77.

Współautorstwo: Sakowska, Marlena

Konstytucyjne wskazania podmiotów praw człowieka

Studia Prawno-Ekonomiczne 2004, nr 70, s. 49-69.