Zdolność sądowa podmiotu uznanego za wykreślony z Krajowego Rejestru Sądowego : glosa do postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z 23.11.2021 r., I OZ 466/21

Glosa. Prawo Gospodarcze w Orzeczeniach i Komentarzach 2022, nr 3, s. 111-119.

Art. 58 § 1 pkt 5 p.p.s.a. jest samoistną podstawą odrzucenia skargi. Brak wpisu spółdzielni w KRS oznacza, że nie ma ona osobowości prawnej. Implikacją powyższego jest również brak posiadania numeru w KRS oraz niemożność wykazania, że osoba działająca w jej imieniu jest do tego należycie umocowana (zarówno do wniesienia skargi na bezczynność, jak i poprzedzającego ją ponaglenia). Brak wpisu w KRS skutkuje zatem w pierwszej kolejności brakiem zdolności sądowej, a następczo brakiem możliwości spełnienia innych przesłanek warunkujących dopuszczalność skargi.

Glosowane postanowienie dotyczy podstawowej kategorii prawa procesowego, tj. zdolności sądowej. Na tym tle zarysowały się dwie zasadnicze wątpliwości. Po pierwsze, w sprawie doszło do zbiegu podstaw do odrzucenia skargi (braki formalne oraz brak zdolności sądowej). Po drugie, skarżąca utraciła podmiotowość prawną, lecz Trybunał Konstytucyjny nadał bieg wniesionej przez nią skardze konstytucyjnej. Zdaniem autora w przypadku zbiegu podstaw do odrzucenia skargi należy oprzeć się na podstawie dalej idącej (in casu na braku zdolności sądowej). Natomiast przyznanie skarżącej legitymacji skargowej przez sąd konstytucyjny nie jest wiążące dla sądu administracyjnego.

The commented decision concerns a fundamental category of procedural law, i.e., the capacity to be a party in court proceedings. Against this background, two fundamental doubts emerged. Firstly, there were concurrent grounds for rejecting an appeal (formal defects and lack of capacity to be a party in court proceedings). Secondly, the appellant had ceased to be a legal subject, but the Constitutional Tribunal had decided to proceed with its constitutional complaint. In the author’s opinion, in the event of concurrent grounds for rejecting the appeal, the more far-reaching ground should be relied upon (in casu the lack of capacity to be a party in court proceedings). On the other hand, the fact that the constitutional court granted the applicant standing to lodge a constitutional complaint by is not binding on the administrative court.

Wychowanie dziecka jako przesłanka przyznania rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego : glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 grudnia 2020 r., I OSK 1207/20

Orzecznictwo Sądów Polskich 2021, nr 12, s. 146-152.

W glosowanym wyroku Naczelny Sąd Administracyjny dokonał oceny, czy przesłanka warunkująca przyznanie rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego w postaci wychowania co najmniej czworga dzieci jest spełniona, jeśli jedno z dzieci zmarło przed osiągnięciem pełnoletniości. Problem ten był już kilkukrotnie przedmiotem wypowiedzi Naczelnego Sądu Administracyjnego, który nie wypracował w tym zakresie jednolitego stanowiska. W omawianym orzeczeniu Sąd trafnie jednak przyjął, że przesłanka wychowania zachodzi, jeżeli dziecko było wychowywane w okresie, w którym proces wychowawczy mógł być realizowany. Śmierć dziecka przed osiągnięciem pełnoletniości nie stoi zatem na przeszkodzie do przyznania rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego.

In the commented judgment the Supreme Administrative Court ruled on whether the prerequisite of raising at least four children, on which granting the supplementary parental benefit is conditional, is fulfilled when one of the children died before reaching the age of majority. This problem had already been the subject of multiple rulings of the Supreme Administrative Court, though the Court did not develop a coherent approach to the matter. In the commented judgment, however, the Court correctly decided that the prerequisite of child-raising is fulfilled, if the child was raised during the period when the child-raising process could take place. Therefore, the child dying before reaching the age of majority does not preclude granting the supplementary parental benefit.