Konstytucyjne źródła „prawa do mieszkania” : Rekonstrukcja uprawnień składających się na prawa mieszkaniowe

Prawo i Więź 2024, nr 5 (52), s. 383-398.

„Prawo do mieszkania” jest coraz częściej pojawiającym się hasłem w debacie publicznej. Z punktu widzenia prawnego, prawo takie nie zostało jednak zagwarantowane. Nie znaczy to jednak, że problemy mieszkaniowe nie są dostrzegane przez prawodawcę. W Konstytucji RP z 1997 r. znajduje się kilka rozwiązań, które można zbiorczo określić jako prawa mieszkaniowe. Celem niniejszego artykułu jest ich przedstawienie oraz wskazanie możliwych sposobów realizacji w ustawodawstwie i orzecznictwie. W kolejnych częściach artykułu poddano zatem analizie kwestię ochrony własności i innych praw majątkowych, ochronę lokatorów i najemców, nienaruszalność mieszkania, politykę sprzyjającą zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych obywateli, a także możliwość prokonstytucyjnej wykładni przepisów odnoszących się do tej problematyki.

The concept of a „right to housing” is becoming increasingly prevalent in public discourse. Nevertheless, from a legal standpoint, such a right has yet to be enshrined in legislation. It does not mean, however, that the legislature does not recognize housing problems. The 1997 Constitution of the Republic of Poland contains a number of provisions collectively described as housing rights. The purpose of this paper is to present them and to indicate possible ways of implementation in legislation and jurisprudence. This paper analyze the protection of property and other property rights, the protection of ten-ants and hirers, the inviolability of the home, policies conducive to satisfying the housing needs of citizens, as well as the possibility of pro-constitutional interpretation of the provisions relating to this issue.

Artykuł powstał w związku z realizacją projektu „Prawo do mieszkania” finansowanego w ramach Programu MEiN: Nauka dla Społeczeństwa II.

Zdolność procesowa osób fizycznych ograniczonych w zdolności do czynności prawnych w postępowaniu sądowoadministracyjnym

Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego 2024, nr 3, s. 115-132.

Procedural capacity is one’s ability to independently carry out actions in proceedings. Its scope is determined by civil law (subjective aspect) and administrative law (objective aspect). Individuals with limited capacity for juridical acts have the capacity to carry out actions in proceedings in matters arising from juridical acts that they can perform independently (Article 26 § 2 of the Act on Proceedings before Administrative Courts). The paper draws attention to how inadequate it is to make use of the civil law concept of juridical acts with regard to the administrative court proceedings. A better solution would be to refer to the fact that administrative capacity can be realised independently and thus to the provisions of administrative substantive and procedural law which allow individuals with limited capacity for juridical acts to perform actions on their own. In the current legal circumstances, only very few such situations have been explicitly enumerated by the legislator. At the same time, the administrative courts are quite conservative in their approach even to cases where the law permits such persons to act independently (e.g., cases concerning access to public information).