dr hab. Przemysław Saganek, prof. INP PAN
Zakład Prawa Międzynarodowego Publicznego
e-mail: psaganek@yahoo.com
FORMA
Umsetzung von Vorabentscheidungen im Bereich des Steuerrechts in Polen
Das Vorabentscheidungsverfahren in Deutschland und in Polen / Heraugegeben von Bernard Łukańko und Alexander Thiele. Tübingen: Mohr Siebeck, 2023, s. 177-197.
Pozycja prawa międzynarodowego w profilu Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk
Uczeni i nauka prawa międzynarodowego w Polsce : w 100. rocznicę utworzenia Grupy Polskiej Stowarzyszenia Prawa Międzynarodowego (International Law Association) / prof. dr hab. Jerzy Menkes, prof. dr hab. Anna Przyborowska-Klimczak, dr hab. prof. US Ewelina Cała-Wacinkiewicz, dr hab. prof. UWr Artur Kozłowski, dr hab. prof. UWr Bartłomiej Krzan, dr hab. prof. UŚ Joanna Nowakowska-Małusecka, dr hab. prof. KUL i US Wojciech Szczepan Staszewski, dr hab. prof. UwB Iwona Wrońska. Warszawa : C.H. Beck, 2023, s. 305-320.
Znaczenie układu poczdamskiego dla kwestii ewentualnych praw Polski do rekompensaty od Niemiec z tytułu wojny i okupacji
Problemy Współczesnego Prawa Międzynarodowego, Europejskiego i Porównawczego 2023, t. 21, s. 153-182.
Niniejszy tekst analizuje postanowienia układu poczdamskiego dotyczące odszkodowań. Autor stara się skonfrontować je z podstawowymi normami prawa międzynarodowego. Są to reguły odpowiedzialności międzynarodowej państw i reguły dotyczące zrzeczenia się w prawie międzynarodowym. Ich analiza prowadzi do wniosku, że bezpodstawne są tezy próbujące dopatrywać się w układzie poczdamskim rodzaju zrzeczenia się. W każdym razie nie pozbawia on żadnego państwa-ofiary II wojny światowej autonomicznego prawa do domagania się odszkodowania od Niemiec za wszelkie naruszenia prawa międzynarodowego i to niezależnie od zawarcia traktatu w tej kwestii. Nie ma też najmniejszych argumentów natury prawnej, by w układzie poczdamskim dopatrywać się źródła przejścia odpowiedzialności międzynarodowej z Niemiec na ZSRR. Tekst niniejszy porusza też kwestię tego, jak właściwe zrozumienie układu poczdamskiego wpływa na kwestię tzw. jednostronnego zrzeczenia się odszkodowań przez Polskę z 1953 r. i układu „dwa plus cztery”. W świetle tzw. pierwszej formuły Barcza/Kranza staje się bowiem jasne, że tzw. zrzeczenie się odszkodowań przez Polskę z 1953 r. może odnosić się tylko i wyłącznie od roszczeń z zakresu układu poczdamskiego.
Presented text analyses the provisions of the Potsdam Agreement dealing with damages. The author tries to apply to them the basic norms of public international law. They are namely the rules on state responsibility and the rules dealing with waiver. The conclusion is that it seems impossible to see a kind of waiver in the Potsdam Agreement. It leaves intact the autonomous right of every victim-state to get compensation from Germany for all breaches of public international law. It is also impossible to see any kind of transition of responsibility from Germany to the Soviet Union as regards the rights of compensation for Poland. Th e text discusses the influence of proper understanding of the Potsdam Agreement for the so-called Polish waiver of 1953 and ‘2 plus 4’ Agreement. The co-called first Barcz-Kranz formula makes it clear that the so-called Polish waiver of 1953 may apply only to Potsdam Agreement claims and leaves the matter open in Polish-German legal relations.