Odmowa dostępu do platformy internetowej jako przejaw nadużywania pozycji dominującej

Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego 2024, nr 10, s. 35-42.

Organy antymonopolowe napotykają wyzwanie dostosowania tradycyjnych ram prawnych do dynamicznie zmieniających się realiów rynków cyfrowych. W obliczu unikalnych właściwości tych rynków elastyczna interpretacja tradycyjnych zasad może okazać się kluczowa, umożliwiając adekwatne zastosowanie art. 102 TFUE w sposób, który odzwierciedla intencje tego przepisu. Niniejszy artykuł bada, czy platformy internetowe – postrzegane jako cyfrowa infrastruktura (aplikacja, strona internetowa), umożliwiająca przedsiębiorcom docieranie do klientów – mogą w pewnych okolicznościach być traktowane jako tzw. urządzenie kluczowe (infrastruktura krytyczna). Analizie poddane zostaną zachowania polegające na odmowie dostępu do tej infrastruktury, które muszą spełniać rygorystyczne kryterium niezbędności.

Premiowanie wdrażania programów compliance w ramach publicznoprawnego egzekwowania prawa konkurencji Unii Europejskiej : uwagi krytyczne

Europejski Przegląd Sądowy 2020, nr 2, s. 17-26.

Współautorstwo: Materna, Grzegorz

Artykuł analizuje relację zachodzącą pomiędzy wdrażanymi przez przedsiębiorców programami zgodności z prawem konkurencji a publicznoprawnym egzekwowaniem tego prawa oraz wskazuje na możliwe sposoby ich premiowania przez organy ochrony konkurencji. Prezentując wady i zalety poszczególnych rozwiązań, a także badając praktykę decyzyjną organów antymonopolowych oraz orzecznictwo sądów unijnych, autorzy starają się odpowiedzieć na pytanie, czy i ewentualnie w jakim zakresie organy antymonopolowe powinny dodatkowo promować starania przedsiębiorców w zakresie wdrożonych przez nich programów zgodności. Artykuł 9 rozporządzenia nr 1/2003 w sprawie wprowadzenia w życie reguł konkurencji ustanowionych w art. 81 i 82 Traktatu stwarza Komisji ogólną podstawę zakończenia postępowania w drodze decyzji przyjmującej jako wiążące zobowiązania przedstawione przez przedsiębiorcę i uwzględniające zastrzeżenia do jego praktyki rynkowej, jakie stały się podstawą zainicjowania postępowania przez Komisję, pod warunkiem zaproponowania tych zobowiązań we wstępnej fazie rozpatrywania sprawy. Dla przedsiębiorców decyzje zobowiązaniowe są niejednokrotnie pożądanym sposobem rozstrzygnięcia sprawy, gdyż nie przewidują ani formalnego stwierdzenia naruszenia prawa, ani nałożenia grzywny. Ponieważ zaś pozwalają na bardziej konsensualny sposób zakończenia sprawy, decyzje zobowiązaniowe są też przez Komisję oceniane jako pozwalające skutecznie rozwiązywać zidentyfi kowane problemy natury antymonopolowej i szybko wpływać na rynek za pomocą bardziej adekwatnych środków zaradczych.

The article analyses the relationship between the competition law compliance programmes (CLCPs), implemented by entrepreneurs, and the public enforcement of this law as well as the possible ways in which competition authorities can reward those with CLCPs. In an attempt to answer the question whether (and possibly to what extent) competition authorities should promote entrepreneurs’ efforts to implement such programmes, the authors present the advantages and disadvantages of individual solutions, as well as research the decision-making practice of antitrust authorities and the case law of EU courts.

Regulacja nieuczciwych i nietransparentnych praktyk handlowych w relacji między użytkownikami biznesowymi a platformami : znaczenie prawa antymonopolowego

Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego 2020, t. 73, nr 9, s. 46-56.

Rozporządzenie P2B ustanawia zasady uczciwego i przejrzystego traktowania użytkowników biznesowych, korzystających z platform internetowych (usług pośrednictwa internetowego). Wskazany akt prawny dotyczy wielu kwestii o charakterze antymonopolowym oraz stanowi pierwszy krok w kierunku stworzenia regulacji ex ante platform internetowych. Autor artykułu zabiera głos w dyskusji na temat potrzeby powstania i ewentualnego kształtu regulacji platform internetowych. Celem przedstawionych rozważań jest: (i) wskazanie interakcji między Rozporządzeniem P2B a prawem antymonopolowym, ze szczególnym uwzględnieniem znaczenia prawa antymonopolowego dla przyszłej regulacji ex ante dużych platform internetowych, (ii) określenie pożądanego standardu interwencji, w tym skutecznego mechanizmu egzekwowania przepisów Rozporządzenia P2B, po rozpoznaniu szkodliwych praktyk operatorów platform internetowych (tj. przedsiębiorców oferujących usługi pośrednictwa internetowego w ramach platformy). Wskazane zostaną argumenty za zasadnością publicznoprawnej interwencji w działalność operatorów platform internetowych w przypadku: znacznej przewagi siły rynkowej operatora platformy internetowej nad użytkownikami biznesowymi oraz szkody interesu publicznego.

Cartel Facilitating as a Special Form of Participation in Anticompetitive Agreements under EU and Polish Competition Law

Yearbook of Antitrust and Regulatory Studies 2019, t. 12, nr 20, s. 288-290.

Nowe formy nadużycia pozycji dominującej w świetle zasady pewności prawa : rozważania na kanwie sprawy Google Search

Europejski Przegląd Sądowy 2019, nr 10, s. 27-33.

W artykule wskazano, że sankcjonowanie antykonkurencyjnych zachowań w celu ochrony konkurencji i prawidłowego funkcjonowania rynku wymaga starannego równoważenia z wymogiem zapewnienia pewności prawa oraz określoności czynów zabronionych. W opinii autora publikacji jest to szczególnie istotne w kontekście szerokiego i nieostrego charakteru zakazu nadużywania pozycji dominującej (wyrażonego w art. 102 TFUE 1 ), opierającego się na otwartym katalogu praktyk mogących stanowić ograniczenie prawa konkurencji. W artykule stawiana jest teza, że otwarty charakter tego przepisu stwarza możliwość „odkrywania” nowych form nadużycia pozycji dominującej, co odnosi się do sytuacji zakazywania przez organy antymonopolowe pewnych rodzajów zachowań, które nie zostały wcześniej stypizowane w art. 102 TFUE ani też nie były przedmiotem badań w dotychczasowej praktyce decyzyjnej i orzeczniczej. Podkreślono także, że tego rodzaju nowe formy nadużycia mogą pojawić się w obliczu rozwoju innowacyjnych modeli biznesowych, takich jak Google czy Facebook 2 . W artykule poddano również analizie, czy Google mógł racjonalnie przewidzieć, że jego zachowanie związane z wyświetlaniem własnych usług porównywarki cenowej, mogło stanowić naruszenie art. 102 TFUE. Poprzez niejasny i niedookreślony charakter art. 102 TFUE wyrażony w tym przepisie zakaz charakteryzuje się zatem znaczną dozą niepewności prawnej, a stan ten może potęgować "kreatywne" podejście organów ochrony konkurencji, w których praktyce decyzyjnej niekiedy zacierają się granice pomiędzy zgodnym a niezgodnym z prawem postępowaniem dominanta. Charakterystyka prawna praktyk stanowiących nadużycie nie zależy od ich nazwy, lecz od oceny kryteriów materialnych art. 102 TFUE. W tym zakresie można wyróżnić praktyki zakazane per se, które z samej swojej "natury" (formy) mają antykonkurencyjny charakter, oraz praktyki, które w świetle wszystkich okoliczności sprawy wykazują prawdopodobieństwo wystąpienia antykonkurencyjnych skutków. Forma winy w postaci zamiaru (świadomego naruszenia prawa konkurencji) lub niedbalstwa (braku dochowania należytej staranności, aby nie naruszyć reguł konkurencji) stanowi przesłankę umożliwiającą nałożenie kary pieniężnej za naruszenie art. 102 TFUE. Potencjalnie można ją zatem wykorzystać do ochrony pewności prawa. Jednak pojęcie winy jest interpretowane w orzecznictwie unijnym na tyle szeroko, że jest wątpliwe, aby przesłanka ta mogła spełniać ten cel.

The article shows that sanctioning anti-competitive practices in order to protect competition and the proper functioning of the market has to be carefully balanced with the requirement of legal certainty and specific definition of prohibited acts. From the author’s viewpoint, this is particularly important in the context of the broad and vague nature of the prohibition of abuse of a dominant position (expressed in Article 102 TFEU), based on an open-ended list of practices that may constitute a restriction of competition law. A research hypothesis is put forward stating that the open nature of this provision creates the opportunity to ‘discover’ new forms of abuse of a dominant position, which applies to situations where antitrust authorities prohibit certain behaviours that have not been stipulated in Article 102 TFEU as well as where there is no EU decision-making practice or case-law regarding certain forms of abuse. It is highlighted that these new abuses may occur in the face of the development of innovative business models such as Google or Facebook. The article also analyses if Google could reasonably have foreseen that its conduct related to positioning its own comparison shopping service would amount to a breach of Article 102 TFEU.

Faworyzowanie własnych produktów lub usług przez dominujące platformy internetowe zintegrowane pionowo jako dyskryminacyjne nadużycie pozycji dominującej

internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny 2018, nr 8, s. 29-49.

Praktykę w postaci faworyzowania własnych zintegrowanych pionowo usług przez dominującą platformę internetową można oceniać jako samoistną praktykę dyskryminacji zakazaną na mocy art. 102 akapit drugi lit. c). Nie oznacza to jednak, że przedsiębiorstwo dominujące ma bezwzględny obowiązek równego traktowania produktów lub usług swoich partnerów handlowych. Tego typu praktyki powinny być uznawane za nadużycie, jeżeli stwarzają niekorzystne warunki konkurencji i mają istotne antykonkurencyjne skutki. To, czego zakazuje praktyka dyskryminacyjna, nie odnosi się do samego faktu faworyzowania własnych usług, lecz do sytuacji, w której rywale stawiani są w niekorzystnej sytuacji konkurencyjnej, a przez co osłabieniu ulegają istotne parametry konkurencji, np. innowacyjność i możliwość wyboru konsumentów

Czy działalność Ubera jest usługą społeczeństwa informacyjnego? : rozważania na kanwie sprawy Asociación Profesional Elite Taxi

Europejski Przegląd Sądowy 2018, nr 5, s. 37-43.

Współautorstwo: Mazur, Joanna

The article provides an analysis of Uber’s legal character based on the arguments presented by the Court of Justice of the European Union in its judgment in the Asociación Profesional Elite Taxi case, issued on 20 December 2017. Additionally, the relevant documents issued by the European Commission are analysed. We present an interpretation of the criteria proposed by the CJEU for making a differentiation between ‘information society services’ and services that actually belong to traditional sectors of the economy. The analysis includes the issue of new market creation by Uber and the conditions which allow determining the level of control executed over the platform’s users by an intermediary service provider. Moreover, we elaborate on the background against which the problems of determining the relevant market in case of Internet platforms arise. The legal analysis is supplemented with economic insights into the role of innovation in the economy and its influence on competition.

Sector Inquiry into Cross-Border E-Commerce : the Challenges and Practical Implications for European Union Completion Law

Przegląd Prawniczy Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza 2017, t. 7, s. 235-248.

The aim of this article is to show what the practical implications are regarding the Commission inquiry into e-commerce sector launched on 6 May 2015. Because of their specific and dynamic nature, the application of competition law to online markets may prove challenging. Therefore, the focus will be also directed to challenges that could be faced when anti-competitive practices in e-commerce sector are strictly enforced. The question is whether traditional competition analysis may be sufficiently able to reflect the way in which competition takes place on digital markets.

Stosowanie klauzul największego uprzywilejowania w działalności handlowej platform internetowych w świetle prawa konkurencji Unii Europejskiej

Europejski Przegląd Sądowy 2016, nr 3, s. 24-29.

The basic subject-matter of this article is the assessment of the most-favoured-nation (MFN) clauses applied by online platforms under EU completion law. Currently, these clauses have been one of the key concerns of national competition authorities in the EU. In addition, in June 2015, the European Commission opened its own investigation into certain practices of Amazon, including the platform's MFC clauses. However, the lack of previous action at EU level has led to a situation threatening the uniform interpretation of EU competition law. In fact, different national competition authorities reached different conclusions in identical or similar cases on the basis of Art. 101 TFEU, which is due to fact that there is no agreement as to economic effects of this practice. The article highlights the particularities of these clauses applied by Internet platforms operating in the two-sided market and distinguishes them from other MFN clauses.

Prawa człowieka i demokracja w centrum działań zewnętrznych Unii Europejskiej : dylematy prawne i polityczne

Przegląd Zachodni 2016, nr 1, s. 7-22.

Regulacja dystrybucji selektywnej a ograniczenia wertykalne w handlu elektronicznym w świetle unijnego prawa konkurencji

Przegląd Prawniczy Uniwersytetu Warszawskiego 2016, t. 15, nr 2, s. 479-498.

The increased transparency and cost efficiency brought about by the electronic commerce (e-commerce) is often considered a positive evolution of trade towards increased competition. The Internet is generally considered a catalyst for consumers’ purchasing ability. Consumers can easily access a huge amount of information, compare prices, choose among a wider variety of products and virtually reach any seller around the word. However, unlimited distribution of products via Internet is not always beneficial to every participant of economic relations. Some suppliers or dealers may be interested in restricting the use of this method of distribution. Imposing such limitations constitutes resale restriction which may rise concerns under EU competition law.

Zwiększona przejrzystość oraz oszczędność kosztów spowodowana przez handel elektroniczny jest często uważana za pozytywną ewolucję handlu w kierunku zwiększonej konkurencji. Internet jest uważany za katalizator zdolności nabywczej konsumentów. Mogą oni łatwo uzyskać dostęp do ogromnej ilości informacji, mają możliwość porównywania cen oraz wyboru spośród szerokiej gamy produktów, a także mogą dotrzeć do niemalże każdego sprzedawcy na całym świecie. Jednak nieograniczona dystrybucja produktów przez Internet nie zawsze jest korzystna dla każdego uczestnika stosunków gospodarczych. Niektórzy dostawcy lub dealerzy mogą być zainteresowani ograniczeniem tej metody dystrybucji. Nałożenie takich obostrzeń stanowi ograniczenie odsprzedaży, które może budzić poważne obawy z perspektywy unijnego prawa konkurencji.

Jednolity rynek cyfrowy jako wyzwania dla prawa konkurencji UE

Prawo Europejskie w Praktyce 2016, nr 2, s. 37-42.

Sądowe stosowanie Karty Praw Podstawowych UE : refleksje na podstawie orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości i praktyki sądów krajowych

Europejski Przegląd Sądowy 2015, nr 10, s. 11-18.

Współautorstwo: Grzeszczak, Robert

The aim of this article is an attempt at defining the role of the national court in the application of the Charter and showing the practical problems in this respect. Despite the literal wording of Article 51(1) of the Charter, it is argued that fundamental rights as part of Union law in general are applied primarily at the national level, mostly by national courts, since they are functionally important parts of the EU judicial system. The judicial practice of Polish courts indicates lack of knowledge about proper application of the Charter, namely that there must be another norm of EU law in order to trigger its provisions. It is very often incredibly difficult to predict whether or not a domestic measure that has legal effects touching upon the sphere of matters regulated by EU law, but that was not adopted to implement this law directly, will be bound by the Charter. For reasons of efficiency it could fall within the scope of EU law, as shown by the case law of the Court of Justice, but the present guidance given by the Court only increases these doubts.

Specyfika związania sądów polskich Kartą Praw Podstawowych

Przegląd Prawniczy Uniwersytetu Warszawskiego 2014, nr 4, s. 27-41.