Profesor Zofia Ostrihanska (22.02.1926–24.11.2017)

Archiwum Kryminologii 2018, t. XL, s. 5-9.

Współautorstwo: Buczkowski, Konrad; Czarnecka-Dzialuk, Beata; Klaus, Witold; Kossowska, Anna; Rzeplińska, Irena; Szulecka, Monika; Wiktorska, Paulina; Woźniakowska, Dagmara; Wójcik, Dobrochna

Efektywność opiniodawczych zespołów sądowych specjalistów

Prawo w działaniu 2018, t. 33, s. 242-296.

The article summarises the analyses carried out by the Institute of Justice as part of the project titled ‘Effi ciency of consultative teams of court experts’. The aim of the project was to compare the work of diagnostic teams (consultative teams of court experts and family diagnostic and consultation centres) in 2016 with their work in previous years, in terms of: the number of prepared diagnostic opinions, the categories of cases in which diagnostic opinions were prepared, and the time it took to prepare diagnostic opinions. In the course of the project several research methods were used: historical and theoretical analysis; analysis of the legal regulations concerning the functioning of diagnostic teams; statistical analysis; survey of court fi les; and discussion of results of individual in-depth interviews. Several conclusions were formulated on the basis of each of the methods. Among them, the most important conclusion was that it was necessary for diagnostic teams to operate within the justice system. This conclusion is confi rmed by the historical development of diagnostic teams in Poland, but also by the importance of diagnostic opinions for the process of adjudication. The change in legal regulations had a signifi cant impact on the actual functioning of diagnostic teams, including the structure of employment and the effi ciency of their work.

Artykuł stanowi podsumowanie analiz przeprowadzonych przez Instytut Wymiaru Sprawiedliwości w ramach projektu „Efektywność opiniodawczych zespołów sądowych specjalistów”. Celem projektu było porównanie pracy zespołów diagnostycznych (opiniodawczych zespołów sądowych specjalistów i rodzinnych ośrodków diagnostyczno-konsultacyjnych) w roku 2016 w stosunku do lat poprzednich, w zakresie m.in. liczby sporządzanych opinii, kategorii spraw, w których opinie zostały sporządzone oraz czasu sporządzania opinii. Wykorzystano kilka metod badawczych: analizę historyczno-teoretyczną, analizę przepisów regulujących funkcjonowanie rodzinnych ośrodków diagnostyczno-konsultacyjnych i opiniodawczych zespołów sądowych specjalistów, analizę statystyczną, badanie aktowe oraz omówienie wyników badania jakościowego. Każda z nich pozwoliła na sformułowanie kilku wniosków. Wśród nich niewątpliwie najważniejszy traktuje o niezbędności funkcjonowania zespołów diagnostycznych dla całego wymiaru sprawiedliwości. Wniosek ten znajduje uzasadnienie zarówno w historii rozwoju badań diagnostycznych w Polsce, jak i w znaczeniu tych badań oraz wydanych na ich podstawie opinii dla procesu orzekania oraz podejmowania oddziaływań wobec nieletniego/małoletniego i jego środowiska wychowawczego. Zmiana regulacji prawnej w dość istotny sposób wpłynęła na rzeczywiste funkcjonowanie zespołów diagnostycznych, w tym na strukturę zatrudnienia oraz efektywność świadczonej pracy.

Juveniles in youth educational centers and correctional facilities

Biuletyn Polskiego Towarzystwa Kryminologicznego 2018, nr 25, s. 139-147.

Artykuł jest podsumowaniem dwóch projektów badawczych zrealizowanych w Zakładzie Kryminologii Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk oraz Instytucie Wymiaru Sprawiedliwości. W ramach tych projektów zostały przeprowadzone dwa rodzaje badań: analiza akt spraw sądowych oraz indywidualne półustrukturyzowane wywiady pogłębione, na próbach: 397 akt spraw sądowych nieletnich, wobec których w 2014 roku sąd orzekł o umieszczeniu w młodzieżowym ośrodku wychowawczym lub w zakładzie poprawczym (badanie aktowe) oraz 40 wychowawców młodzieżowych ośrodków wychowawczych – MOW i zakładów poprawczych – ZP (badanie jakościowe). Celem artykułu jest sumaryczne przedstawienie wybranych wyników tychże badań.

Article is a summary of two research projects realized in Department of Criminology the Institute of Law Studies of the Polish Academy of Sciences and in the Polish Institute of Justice. In the course of the projects were carried out two kind of research: court files analysis and individual semi-structured in-depth interviews. The research samples were: 397 juveniles from whom in 2014 the court issued decision on the application of the placement in a youth educational centers or in a correctional facilities (case files research) and 40 educators from youth educational centers – YEC and correctional facilities – CF (qualitative research). The aim of article is to present the results of these analysis.

Współpraca sądu dla nieletnich z instytucjami pomocniczymi w procesie orzekania

Archiwum Kryminologii 2018, t. XL, s. 153-219.

The article analyses the cooperation of juvenile judges with supporting institutions in the adjudication process on the basis of the research project conducted at the Department of Criminology of the Institute of Law Studies of the Polish Academy of Sciences in 2016, entitled: “Cooperation of juvenile courts with other institutions in the application educational and corrective measures”. The aim of the research project was to examine how juvenile courts practically implement the assumptions resulting from the Act on Proceeding in Juvenile Cases, especially its Article 32b, which provides that juvenile judges have a duty to collect information about the juveniles and the irenvironment in the course of the proceedings – directly or indirectly (by the supporting institutions). The last of them have been defined as an organised team of institutions that cooperate with each other in order to achieve common aims. Cooperation has been defined as “a type of social process to achieve a common aims”. In the course of the project, two kinds of research were conducted. The first of them included national surveys addressed to juvenile judges, professional family probation officers, experts from diagnostic teams, the second – individual in-depth interviews with selected representatives of these groups. The national surveys comprised: 162 juvenile judges,556 professional family probation officers and 177 experts from diagnostic teams, which accounted for, respectively, 16%, 28% and 33% of total population for each of these groups. The individual in-depth interviews were conducted with 30 respondents,10 in each group.On the basis of the research, it can be assumed that, in general, the cooperation of juvenile judges with professional family probation officers and diagnostic teams is good. This is an average value. It means that, in some courts, cooperation is more efficient than in others. The main evidence that provides knowledge about juveniles is the environmental interview; 70% of judges declared that the order regarding the preparation of an interview is issued in each case. None of them chose this category of answers in the question about the diagnostic opinion. Both the national survey and the interviews demonstrate the lack of interdependence between the type of case and the frequency of the order to prepare an environmental interview. This dependency occurs in relation to the diagnostic opinion. The probability of commissioning the pre -paration of such evidence is higher in cases in which the court intends to rule an isolation educational measure or corrective measure. There are different practices of asking questions to the supporting institution. The questions, especially about the cause and degree of demoralisation (88%), suggestions about the measure andthe direction of further impacts (86%), and personality characteristics of the juveniles(79.6%), are more often addressed to the diagnostic teams. The conducted research confirmed a high degree of convergence of the judgments with the recommendations of the supporting institutions (an average 78.5% with diagnostic teams and 54.7% with professional family probation officers). Juvenile judges were asked to evaluate evidence containing information about the juveniles. The judges recognised the diagnostic opinion as the most helpful evidence in the decision-making process (87.7%); whereas 85.8% of them also underlined the importance of the environmental interview. There is no doubt about nearly the same perception of the purpose of the functioning of the supporting institutions by the respondents of all the three surveyed groups. They agreed that these institutions are necessary and the juvenile justice system could not exist without them. These institutions provide information allowing conducting com -plete diagnoses of the juveniles and their environment, and thus determining the most needed measure; as such, they help to make the decision on the applicationof the most appropriate measure in each case. The article also includes theoretical analysis and analysis of the applicable regulations. Each of them confirms the existence of assumptions and premises to create a “model system of proceeding with juveniles.”

W artykule została zamieszczona analiza współpracy sędziów dla nieletnich z instytucjami pomocniczymi w procesie orzekania środków wychowawczych i poprawczych. Podstawą tej analizy są wyniki badań przeprowadzonych w ramach projektu zrealizowanego w Zakładzie Kryminologii Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk w 2016 r. pt. „Współpraca sądu dla nieletnich z innymi instytucjami przy orzekaniu środków wychowawczych i poprawczych”. Celem projektu było ustalenie, w jaki sposób w praktyce sądy dla nieletnich realizują założenia wynikające z Ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, w szczególności te wynikające z art. 32b ustawy. Artykuł ten nakłada na sędziów dla nieletnich obowiązek zbierania w trakcie postępowania informacji o nieletnim i jego środowisku wychowawczym. Gromadzenie tych informacji może nastąpić w sposób bezpośredni lub pośredni (poprzez instytucje pomocnicze). W ramach projektu zostały przeprowadzone dwa rodzaje badań. Pierwsze z nich to ogólnopolskie badania sondażowe skierowane do sędziów dla nieletnich, zawodowych rodzinnych kuratorów społecznych oraz specjalistów zespołów diagnostycznych. Drugie natomiast to indywidualne półustrukturyzowane wywiady pogłębione przeprowadzone z wybranymi przedstawicielami każdej z tych grup.

Stosowanie środków izolacyjnych wobec nieletnich : dyrektywy ustawowe a praktyka wymiaru sprawiedliwości

[Rozprawa doktorska] Rzeplińska, Irena; Woźniakowska, Dagmara

Warszawa : 2018

372 strony. Bibliografia na stronach 317-328.

Praca doktorska dostępna w Archiwum Zakładowym INP PAN - sygn. 192/6.

Assessment of the cost of comprehensive divorce proceedings of spouses with minor children

Prawo w działaniu 2018, t. 33, s. 169-183,

Współautorstwo: Ostaszewski, Paweł

The article presents the results of a study covering statistical and economic analyses aimed at estimating the budgetary expenses linked to the model of divorce proceedings whereby a comprehensive evaluation of the family situation of the divorcing spouses is possible. The estimated average cost of the model divorce proceedings of spouses with minor children amounts, in the basic scenario, to PLN 2,447.33, while in the extended scenario, where it is necessary to take additional evidence and extra steps, PLN 3,519.26. The cost of the average divorce proceedings estimated in the project titled ‘Costs of court proceedings in divorce cases’ amounted, in the most likely scenario, to PLN 527.31. (It should be said that the described model concerned only married couples with common minor children and this criterion was met only by 55% of the 400 divorcing couples covered by the study ‘Costs of court proceedings in divorce cases’, Prawo w Działaniu 2017, No. 29, p. 76). This means that the model divorceproceedings conducted in every case would be PLN 1 920.02 more expensive than the average (basic scenario) or even PLN 2 991.95 more expensive (extended scenario).

Artykuł prezentuje wyniki badania obejmującego analizy statystyczne i ekonomiczne zmierzające do oszacowania wydatków budżetowych związanych z realizacją modelu postępowania rozwodowego umożliwiającego kompleksowe wyjaśnienie sytuacji rodzinnej rozwodzących się małżonków. Oszacowany przeciętny koszt modelowego postępowania rozwodowego małżonków posiadających małoletnie dzieci wyniósł w wariancie podstawowym: 2 447,33 zł, natomiast w wariancie rozszerzonym przez konieczność przeprowadzenia dodatkowych dowodów i czynności: 3 519,26 zł. Oszacowany w projekcie „Koszty postępowań sądowych w sprawach rozwodowych” koszt przeciętnego postępowania rozwodowego w wariancie najbardziej prawdopodobnym wynosił zaś 527,31 zł (należy zaznaczyć, że opisywany model dotyczy jedynie małżeństw posiadających wspólne małoletnie dzieci, a to kryterium spełniało tylko 55% z reprezentatywnej próby 400 rozwodzących się małżeństw objętych badaniem, zob. P. Ostaszewski, J. Włodarczyk-Madejska, K. Joński, Koszty postępowań sądowych w sprawach rozwodowych, „Prawo w Działaniu” 2017/29, s. 76). Oznacza to, że modelowe postępowanie rozwodowe przeprowadzone w każdej sprawie byłoby droższe o 1 920,02 zł od przeciętnego (w wariancie podstawowym) lub nawet o 2 991,95 zł (w wariancie rozszerzonym).

Przestępczość cudzoziemców w Polsce na podstawie danych policyjnej statystyki przestępczości za lata 2013-2016

Studia Prawnicze 2018, nr 4, s. 137-163.

Współautorstwo: Rzeplińska, Irena

W artykule prezentujemy analizę zbiorowości cudzoziemców podejrzanych o popełnienie przestępstwa w Polsce w latach 2013–2016, na podstawie policyjnej statystyki przestępczości. Analizujemy obywatelstwo podejrzanych cudzoziemców, płeć, strukturę ich przestępczości, miejsce popełnienia przestępstwa w podziale na województwa. Odwołujemy się do analizy zbioru danych w policyjnych statystykach przestępczości za lata 2004–2012. Podejrzani cudzoziemcy w Polsce, w latach 2013–2016 to 1% zbiorowości podejrzanych ogółem.

The article presents an analysis of the foreigners population suspected of com-mited crimes in Poland in 2013–2016 years, on the basic of police crime statis-tics . We analyze the citizenship and sex of suspected foreigners, structure the crime they committed but also place where the crime was commited (divided into voivodships) . We refer to the analysis in the set of crime police statistics for the 2004–2012 years . Suspected foreigners in Poland, in 2013–2016 years, was 1% of the total population of suspects.

Odpowiedzialność dyscyplinarna : standardy polskiego systemu prawnego na przykładzie wybranych zawodów prawniczych

Współautorstwo: Wielec, Marcin; Kwiatkowski, Wojciech; Ostaszewski, Paweł; Sawa, Paulina; Szymczykiewicz, Roland

Warszawa : Wydawnictwo Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości, 2018

Seria: Prawo Karne

ISBN 9788390714196

476 stron.